Με αφορμή την εξάρθρωση της τρομοκρατικής οργάνωσης στην Αθήνα, που είχε στόχο ισραηλινούς στόχους και τη σύλληψη δύο ανδρών ιρανικής καταγωγής, αξίζει να κάνουμε μία αναδρομή στις σχέσεις του Ισραήλ με το Ιράν και την «πηγή» αυτού του ακήρυχτου πολέμου.
Σύμμαχος του Ισραήλ την εποχή του Σάχη, το Ιράν μετατράπηκε μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979 σε υπ΄αριθμόν 1 εχθρό του εβραϊκού κράτους. Ειδικότερα, λίγο μετά την ίδρυση του Ισραήλ το 1948, ο σάχης του Ιράν διατηρεί στενές σχέσεις με το νέο κράτος, με τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα της Μέσης Ανατολής να κατοικεί τότε στο Ιράν.
Το Ισραήλ διέθετε στο Ιράν σημαντική διπλωματική αντιπροσωπεία, εισήγαγε το 40% των αναγκών του σε πετρέλαιο και εξήγαγε όπλα, προϊόντα τεχνολογίας και αγροτικά προϊόντα.
Το 1957 ιδρύθηκε η περιώνυμη Savak, η πολιτική αστυνομία του ιρανικού καθεστώτος, με τη βοήθεια της αμερικανικής CIA και της ισραηλινής Μοσάντ.
Το 1979, με την εγκαθίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, το Ιράν διακόπτει κάθε επίσημη σχέση με το Ισραήλ, το οποίο άλλωστε δεν αναγνωρίζεται επισήμως από την Τεχεράνη, ωστόσο, διατηρούνται ανεπισήμως οι εμπορικές σχέσεις.
Το 1980, η Ισλαμική Τζιχάντ, ιρανικής έμπνευσης, εξελίσσεται στην μεγαλύτερη ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση που παίρνει τα όπλα κατά του Ισραήλ, ωστόσο κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ (1980-88), το Ισραήλ παραδίδει στην Τεχεράνη περί τους 1.500 πυραύλους.
Η συναλλαγή αποκαλύφθηκε στο πλαίσιο της υπόθεσης πώλησης αμερικανικών όπλων στο Ιράν (Irangate), με στόχο την απελευθέρωση των αμερικανών ομήρων που κρατούνται στον Λίβανο.
Η Χεζμπολάχ ή αλλιώς το οπλισμένο χέρι του Ιράν
Το 1982, το Ισραήλ εισβάλλει στον Λίβανο για να σταματήσει τις παλαιστινιακές επιθέσεις, ενώ παράλληλα οι Φρουροί της Επανάστασης, ιδεολογικός στρατός της Ισλαμικής Δημοκρατίας, βοηθούν στην δημιουργία της Χεζμπολάχ, σιιτικού κινήματος που εγκαθίσταται στον νότιο Λίβανο και διεξάγει ένοπλο αγώνα κατά του Ισραήλ.
Το Ιράν και η Χεζμπολάχ κατηγορούνται από το Ισραήλ για ανάμειξη σε πολλές επιθέσεις κατά ισραηλινών ή εβραϊκών συμφερόντων στο εξωτερικό, όπως στην Αργεντινή (29 νεκροί το 1992, 85 νεκροί το 1994), αλλά και στην Βουλγαρία (6 νεκροί το 2012).
Το Ιράν εξοπλίζεται, το Ισραήλ κηρύσσει συναγερμό
Το 1998, το Ιράν ανακοίνωσε ότι προχώρησε για πρώτη φορά σε δοκιμή πυραύλου εδάφους-εδάφους, του Chahab-3, με βεληνεκές 1.300 χιλιομέτρων, ικανού να πλήξει το ισραηλινό έδαφος.
Το 2005, ο υπερσυντηρητικός Ιρανός πρόεδρος, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, δήλωσε ότι «το Ισραήλ πρέπει να διαγραφεί από τον χάρτη», χαρακτηρίζοντας ταυτόχρονα «μύθο» το Ολοκαύτωμα, ενώ παράλληλα το Ιράν επαναλαμβάνει τις δραστηριότητες εμπλουτισμού ουρανίου στο Ισπαχάν.
Τον Ιούλιο 2015, το Ιράν συνομολογεί συμφωνία με τις μεγάλες δυνάμεις για τον έλεγχο του πυρηνικού του προγράμματος.
«Το Ισραήλ δεν δεσμεύεται από την συμφωνία αυτή, διότι το Ιράν εξακολουθεί να επιδιώκει την καταστροφή μας», είχε δηλώσει τότε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Το Ισραήλ υποστήριξε τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, όταν ανακοινώθηκε η αποχώρηση της Ουάσινγκτον από την συμφωνία για τα πυρηνικά.
Η Συρία ως τόπος συγκρούσεων
Επισήμως σε κατάσταση πολέμου με την Συρία, το Ισραήλ δήλωσε ότι φροντίζει να μείνει στο περιθώριο της σύρραξης στη γειτονική του χώρα, που ξεκίνησε το 2011.
Ομως, από το 2013, το Ισραήλ εξοργίστηκε με τη στρατιωτική επέμβαση της Χεζμπολάχ και του Ιρανού της προστάτη για την στήριξη του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασαντ.
Το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει από την αρχή του πολέμου εκατοντάδες επιχειρήσεις με στόχο τις στρατιωτικές δυνάμεις του συριακού καθεστώτος, τις ιρακινές δυνάμεις και τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ.
Η συμμαχία κατά του Ιράν
Τον Νοέμβριο 2017, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έκανε λόγο για «αποδοτική και μυστική συνεργασία» του Ισραήλ με αραβικές χώρες, σε μία συγκυρία ανησυχιών για την αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στην Μέση Ανατολή.
Τον Σεπτέμβριο 2020, τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν, σύμμαχοι της Σαουδικής Αραβίας, που συμμερίζονται με το εβραϊκό κράτος την εχθρότητα προς το Ιράν, υπέγραψαν συμφωνίες εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ.
Οι σημαντικότερες επιθέσεις
Στις 27 Νοεμβρίου 2020, το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ ότι έπαιξε ρόλο στην επίθεση κατά του ιρανού πυρηνικού επιστήμονα Μόχσεν Φαχρίζαντεχ.
Την 1η Μαρτίου 2021, το Ισραήλ κατηγόρησε το Ισραήλ ότι ευθύνεται για την έκρηξη σε ισραηλινό πλοίο στον Κόλπο του Ομάν, κατηγορίες που διαψεύσθηκαν από την Τεχεράνη.
Δύο εβδομάδες αργότερα, το Ιράν δήλωσε ότι «όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά» έπειτα από επίθεση κατά του ιρανικού πλοίου στην Μεσόγειο και για την οποία όλα παραπέμπουν, στο Ισραήλ, σύμφωνα με την Τεχεράνη.
Στις 6 Απριλίου 2021, έκρηξη άγνωστης προέλευσης σημειώθηκε σε ιρανικό πλοίο στην Ερυθρά Θάλασσα. Πληροφορίες στον τύπο έκαναν λόγο για ισραηλινή επίθεση αντιποίνων.
Στις 12 Απριλίου 2021, η Τεχεράνη κατηγόρησε το Ισραήλ για σαμποτάζ στον σταθμό εμπλουτισμού ουρανίου της Νατάνζ και υπόσχεται να εκδικηθεί και να ενισχύσει τις δραστηριότητες εμπλουτισμού του ουρανίου.
Στις 13 Απριλίου 2021, η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι ξεκινά τον εμπλουτισμό κατά 60% ουρανίου.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ