Ανείπωτη πανελλήνια θλίψη έχει σκορπίσει το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη, που έγινε η αιτία να χαθούν τόσοι άνθρωποι, που στην πλειοψηφία ήταν νέα παιδιά.
Η τραγωδία αυτή είναι η μεγαλύτερη σιδηροδρομική, που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ελλάδα και παρόμοια έχει συμβεί μόνο μια στα χρονικά, πριν από 51 χρόνια.
Συγκεκριμένα, στις 16 Ιανουαρίου του 1972, τότε που η τεχνολογία όμως δεν ήταν προχωρημένη, ώστε να μπορεί να υπάρχει επικοινωνία, ανά πάσα στιγμή και τότε που υπήρχε μόνο μια γραμμή για τη διέλευση των τρένων.
Στις 16:55 το απόγευμα, έξω από τον Δοξαρά, χωριό της Λάρισας και σε αυτήν την περίπτωση, συγκρούστηκαν μετωπικά δυο τρένα, επειδή οι σταθμάρχες του Δοξαρά και του Ορφανού Καρδίτσας, δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν μεταξύ τους, σε ποιους από τους δυο σταθμούς θα γινόταν η διέλευση των τρένων.
Εκείνα τα χρόνια, που η γραμμή ήταν μονή, για να μπορέσουν να περάσουν τα τρένα από δυο αντίθετες κατευθύνσεις, το ένα από τα δυο έκανε στάση σε κάποιον σταθμό, που υπήρχαν και δεύτερες γραμμές για αυτόν τον λόγο.
Ωστόσο, για να διεξάγεται ομαλά το ταξίδι, δεν έπρεπε να υπάρχουν καθυστερήσεις στα δρομολόγια.
Αν συνέβαινε αυτό, τότε θα έπρεπε οι εναλλαγές των τρένων να αλλάξουν προγραμματισμό, έπειτα από συνεννόηση των υπευθύνων των ενδιάμεσων σταθμών, μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Αυτό συνέβη στην περίπτωση του Δοξαρά, που τέσσερα τρένα βρέθηκαν να κινούνται ταυτόχρονα, στην ίδια περιοχή, τα δυο από τη μια κατεύθυνση και τα δυο από την άλλη.
Οι αμαξοστοιχίες που συγκρούστηκαν ήταν η αμαξοστοιχία «Ακρόπολις», που εκτελούσε το δρομολόγιο Μόναχο-Αθήνα, με την «πόστα», που εκτελούσε το Αθήνα-Θεσσαλονίκη, σταματούσε σε κάθε σταθμό, για να περάσουν τα άλλα τρένα, επειδή μετέφερε αλληλογραφία και είχε φθηνό εισιτήριο.
Η αμαξοστοιχία «Ακρόπολις», λοιπόν, ένα από τα καλύτερα τρένα της εποχής, απόλυτης προτεραιότητας, καθυστέρησε δέκα λεπτά τουλάχιστον στη Θεσσαλονίκη.
Το αρχικό σχέδιο ήταν να προσπεράσει μια προπορευόμενη ταχεία στον σταθμό της Λάρισας, κάτι που όμως δε συνέβη, λόγω της καθυστέρησης, έτσι η ταχεία, πέρασε μπροστά.
Η «πόστα» είχε καθηλωθεί στον μικρό σταθμό των Ορφανών Καρδίτσας, προκειμένου να διασταυρωθεί με την ταχεία.
Εν τω μεταξύ στον σταθμό του Παλαιοφάρσαλου υπήρχε ακόμη μια ταχεία, η οποία κατευθυνόταν στη Θεσσαλονίκη.
Συνεπώς έπρεπε να υπάρξει συνεννόηση για τον τρόπο διέλευσης των τεσσάρων αυτών τρένων, όπου αναγκαστικά οι διασταυρώσεις έπρεπε να γίνουν είτε στα Ορφανά, είτε στον Δοξαρά, που ήταν οι δυο ενδιάμεσοι σταθμοί μεταξύ Λάρισας και Παλαιοφάρσαλου.
Αποφασίστηκε πως η ταχεία και η «πόστα» θα διασταυρωθούν στα Ορφανά, όπως και έγινε.
Το πρόβλημα ήταν αν η «πόστα» θα περίμενε εκεί για να διασταυρωθεί με το «Ακρόπολις» ή αν η διασταύρωση αυτή γινόταν στον Δοξαρά.
Το ζήτημα αυτό προκάλεσε την έντονη διαφωνία του σταθμάρχη των Ορφανών, με αυτόν του Δοξαρά, καθώς ο πρώτος ισχυρίστηκε πως ο σταθμός ήταν πολύ μικρός, για να μπορέσουν να διασταυρωθούν τέσσερα τρένα.
Οι δυο τους δεν μπόρεσαν να βρουν μια άκρη και γι’ αυτόν τον λόγο, ζήτησαν τη συνδρομή του ρυθμιστή κυκλοφορίας από την Αθήνα.
Εκείνος αρχικά αποφάνθηκε οι διασταυρώσεις να γίνουν στα Ορφανά, όπως και όριζε ο κανονισμός, όμως μετά από πιέσεις του σταθμάρχη, τελικά πείστηκε να γίνουν στον Δοξαρά.
Ανέλαβε ο ίδιος να ενημερώσει τον σταθμάρχη Δοξαρά, για την αλλαγή στο σχέδιο καλώντας τον στο τηλέφωνο.
Εκείνος όμως δεν άκουσε το χτύπημα, γιατί τη στιγμή εκείνη έδινε εντολή στο τρένο «Ακρόπολις» να φύγει από τον σταθμό.
Την ίδια εντολή όμως εντολή έδινε εκείνη τη στιγμή και ο σταθμάρχης στα Ορφανά στην «πόστα».
Η σύγκρουση ήταν πια μοιραία, καθώς εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν τηλέφωνα για να ειδοποιηθούν οι οδηγοί για το λάθος.
Τα δυο τρένα κινούνταν αντίθετα και ήταν θέμα λίγων λεπτών να συναντηθούν και να συγκρουστούν.
Όπως και έγινε, ο εκκωφαντικός ήχος ακούστηκε σε όλον τον κάμπο, ο οποίος εκείνο το ψυχρό απόγευμα του Ιανουαρίου, βάφτηκε με αίμα.
Στη συνέχεια, από τη σύγκρουση, ξέσπασε πυρκαγιά.
Το «Ακρόπολις», που ήταν το μεγαλύτερο τρένο, ανέβηκε πάνω στην «πόστα», με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 19 άνθρωποι και δεκάδες άλλοι να τραυματιστούν.
Συγκεκριμένα, επί τόπου σκοτώθηκαν οι τρεις μηχανοδηγοί, ο θερμαστής, ενώ οι υπόλοιποι ήταν επιβάτες της «πόστας», Από το «Ακρόπολις» δεν υπήρξαν θύματα.
«Οι φλόγες από την φωτιά που προκάλεσε η σύγκρουση φαίνονταν από πέντε χιλιόμετρα μακριά», έγραψαν τα «Νέα» την επόμενη μέρα.
Εναντίων των δύο σταθμαρχών και του ρυθμιστή κίνησης ασκήθηκαν κατηγορίες για ανθρωποκτονίες από αμέλεια και διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών.
Στη δίκη σε πρώτο βαθμό, που έγινε τον Νοέμβριο του 1972 στην Καρδίτσα, καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 3 έως 5 έτη.
Οι ποινές δεν είχαν ανασταλτικό αποτέλεσμα. Τον Ιανουάριο του 1973 στο εφετείο στη Λάρισα, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών ο σταθμάρχης των Ορφανών ενώ οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι αθωώθηκαν.
Από το 1997 που ολοκληρώθηκαν τα έργα για τη διπλή γραμμή στα τρένα, η γραμμή του Δοξαρά έχει πλέον εγκαταλειφθεί.
Αυτή η τραγωδία θεωρούνταν η μεγαλύτερη σιδηροδρομική στην Ελλάδα, μέχρι χθες (2/3), που μισό αιώνα μετά τον Δοξαρά καταγράφηκε μεγαλύτερη τραγωδία, με θύματα δεκάδες νέους ανθρώπους.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ