Σαν σήμερα, πριν από 41 ολόκληρα χρόνια, ο μεγάλος, Βαγγέλης Παπαθανασίου, είχε βραβευτεί με το Όσκαρ για τη μουσική της αγγλικής ταινίας «Οι Δρόμοι της Φωτιάς».
Για την ακρίβεια, ήταν το 1982, όταν η σύνθεση της μουσικής για την ταινία «Chariots of Fire» (Οι δρόμοι της φωτιάς), που είχε γράψει, τού χάρισε το πολυπόθητο βραβείο, μόνο που ο ίδιος δεν βρέθηκε ποτέ στη βραδιά απονομής, για να το παραλάβει, καθώς, όπως είπε αργότερα, τον είχε πάρει ο ύπνος!
Το Όσκαρ παρέλαβε εκ μέρους του ο Ουίλιαμ Χαρτ.
Όσκαρ στα γενέθλια!
Μάλιστα, το απίστευτο ήταν πως η βραδιά απονομής συνέπεσε με την ημέρα των γενεθλίων του, όμως εκείνος προτίμησε να κοιμηθεί και να μάθει το αποτέλεσμα το επόμενο πρωί.
Βέβαια, σύμφωνα με άλλα δημοσιεύματα, δεν πήγε να παραλάβει ο ίδιος το χρυσό αγαλματίδιο, καθώς φοβόταν να μπει σε αεροπλάνο.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ταινία ήταν υποψήφια για επτά βραβεία Όσκαρ, από τα οποία απέσπασε τέσσερα, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Μουσικής για τη σύνθεση του «Vangelis».
«Δεν ξαφνιάστηκα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως το περίμενα.
Η προηγούμενη βραδιά μου πέρασε όπως όλες τις βραδιές, χωρίς καμία ιδιαίτερη αγωνία, γιατί ξέρω πάρα πολύ καλά ότι συνήθως δεν είμαι από τους μουσικούς που βραβεύονται, αφού η δουλειά μου δεν είναι γραμμένη με προδιαγραφές βραβείων.
Γράφω χωρίς ποτέ να υπολογίζω ότι αυτό που κάνω μπορεί να έχει και κάτι άλλο εκτός από την προσωπική μου επαφή με τη μουσική.
Τίποτα δεν θα αλλάξει στη ζωή μου, θα είμαι ο ίδιος άνθρωπος, θα έχω τις ίδιες συνήθειες, θα ζω στο ίδιο σπίτι μόνο που θα έχω και ένα Όσκαρ», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά, μετά το τεράστιο βραβείο.
Η μουσική του έφτασε ως το διάστημα!
Ήταν από τους ανθρώπους, που έκαναν ακόμη πιο γνωστή τη χώρα μας στα πέρατα του κόσμου.
Το όνομά του ήταν παγκοσμίως γνωστό…
Η ταινία
Η ταινία είναι βασισμένη στην αληθινή ιστορία δύο βρετανών ερασιτεχνών δρομέων, οι οποίοι είχαν βάλει στόχο να κερδίσουν το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924.
Πρόκειται για τον εβραϊκής καταγωγής Άγγλο, Χάρολντ Έιμπραμς (1899-1978), ο οποίος βίωσε τον κρυφό ρατσισμό των συμπατριωτών του και επιθυμεί τη συμμετοχή του στους Αγώνες, προκειμένου να πάρει το αίμα του πίσω, αλλά και τον σκωτσέζο θεολόγο, Έρικ Λίντελ (1902-1945), που είναι από τη φύση του γρήγορος και θέλει να τιμήσει τον Θεό για το χάρισμα, που του δώρισε.
Τελικά και οι δύο αθλητές θα πετύχουν τον στόχο τους: Ο μεν Έιμπραμς θα κερδίσει τα 100 μ., ο δε Λίντελ τα 400 μ.
Παρόλο που η ταινία αναφέρεται στη δεκαετία του ‘20, ο «Vangelis» χρησιμοποίησε ηλεκτρονικούς ήχους της δεκαετίας του ‘80, με ευρεία χρήση συνθεσάιζερ, αλλά και πιάνου.
Ήταν ένα τόλμημα, το οποίο απέδωσε, γιατί στις ταινίες εποχής συνηθιζόταν να γράφεται συμφωνική μουσική.
Ιδιαίτερα η μουσική των τίτλων έναρξης θεωρείται από τις κορυφαίες και δημοφιλέστερες στιγμές στην ιστορία της κινηματογραφικής μουσικής και έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον σε ταινίες και τηλεοπτικά σόου.
Θα πρέπει μάλιστα να σημειωθεί ότι ο Βολιώτης συνθέτης ήταν γνωστός και με τους δύο συντελεστές της ταινίας.
Με τον Χάτσον είχε συνεργασθεί σε διαφημιστικά και ντοκιμαντέρ, ενώ ο Πάτναμ είχε χρησιμοποιήσει κομμάτια του στην ταινία του Άλαν Πάρκερ «Το Εξπρές του Μεσονυχτίου», στην οποία ήταν παραγωγός.
Ποιος ήταν ο Βαγγέλης Παπαθανασίου
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου (πλήρες όνομα: Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου) γεννήθηκε στην Αγριά Μαγνησίας, στις 29 Μαρτίου 1943.
Εξ ου και η βράβευσή του στα γενέθλια του…
Έγινε ευρύτερα γνωστός με το όνομα, «Vangelis».
Ήταν Έλληνας μουσικός και συνθέτης της ηλεκτρονικής, progressive, ambient, τζαζ και ορχηστρικής μουσικής.
Επηρέασε την ανάπτυξη διαφορετικών μουσικών ειδών, ενώ θεωρείται πρωτεργάτης του ηλεκτρονικού ήχου.
Βραβεύτηκε με Όσκαρ για τη μουσική της ταινίας «Οι δρόμοι της φωτιάς» το 1982.
Επίσης, επένδυσε μουσικά πλήθος άλλων κινηματογραφικών ταινιών όπως: Blade Runner, 1492: Χριστόφορος Κολόμβος, Αλέξανδρος, Ελ Γκρέκο κ.ά.
Συνεργάστηκε με τον Ντέμη Ρούσο, την Ειρήνη Παππά, αλλά και τον Γιον Άντερσον.
Το 1997 σκηνοθέτησε την τελετή έναρξης του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ανοιχτού Στίβου της IAAF, που πραγματοποιήθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας,
Το έργο του «Μυθωδία» επελέγη από τη ΝΑΣΑ, ως η επίσημη μουσική για την αποστολή της: «2001 Οδύσσεια στον Άρη», ενώ το 2002 δημιούργησε την επίσημη μουσική για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2002, όταν έλαβε χώρα σε Νότια Κορέα και Ιαπωνία.
Ο θάνατος
Τον Μάιο του 2022 έφυγε από τη ζωή. Ήταν 79 ετών.
Η είδηση προκάλεσε θλίψη στον χώρο της μουσικής και των καλών τεχνών.
Ο διεθνούς εμβέλειας Έλληνας μουσικοσυνθέτης νοσηλευόταν πριν από τον θάνατό του, το τελευταίο διάστημα σε νοσοκομείο της Γαλλίας, έχοντας προσβληθεί από τον κορωνοϊό.
Τον θάνατο του «Vangelis», όπως έγινε διεθνώς γνωστός, είχε ανακοινώσει τότε, το δικηγορικό γραφείο, που τον εκπροσωπούσε:
«Με μεγάλη μας θλίψη ανακοινώνουμε ότι ο μεγάλος Έλληνας Βαγγέλης Παπαθανασίου έφυγε από τη ζωή αργά το βράδυ της Τρίτης 17 Μαΐου», ανέφερε η ανακοίνωση.
Ο παγκοσμίου φήμης Γάλλος μουσικοσυνθέτης, Ζαν Μισέλ Ζαρ, τον αποχαιρέτησε, γράφοντας στο Twitter:
«Αγαπητέ Βαγγέλη, όλοι θα θυμόμαστε για πάντα το μοναδικό σου άγγιγμα και τις συγκινητικές σου μελωδίες.
Εσύ και εγώ μοιραζόμασταν πάντα το ίδιο πάθος για τα συνθεσάιζερ και την ηλεκτρονική μουσική… Αναπαύσου εν ειρήνη».
Ζούσε για τη μουσική
Κατέβηκε από τα… αστέρια για να ανυψώσει τη γλώσσα της μουσικής στα πέρατα του κόσμου…
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, ξεκινώντας από την Αγριά του Βόλου, είχε εκδηλώσει το ταλέντο του, από την ηλικία των 6 ετών.
Έκτοτε ζούσε για τη μουσική και την ομορφιά του σύμπαντος…
«Όταν δημιουργώ μουσική, είμαι πολύ ευτυχισμένος.
Όταν είμαι με ανθρώπους που αγαπώ, είμαι ευτυχισμένος, τι άλλο;», είχε πει.
Η σχέση του με την Ελλάδα ήταν μοναδική. Ζώντας, πότε στο Λονδίνο και κυρίως στο Παρίσι, πάντα επικρατούσε ο νόστος για την πατρίδα.
«Ήταν μεγάλος μουσικός, που παρουσίασε την Ελλάδα παντού στον κόσμο με ενθουσιασμό, είχε μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα κι ήθελε να γυρίζει πάντα», τόνισε ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς.
Η ακαδημαϊκός, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, είπε για τον μουσικοσυνθέτη:
«Ο Vangelis έφτασε την ελληνική μουσική μέχρι τα άστρα και αυτό είναι κυριολεξία».
«Η μουσική του δεν είχε διάδοχο, ήταν μεταφυσική», είπε ο Βασίλης Βασιλικός.
Έτσι, το 1982 με τον πρωτοποριακό ηλεκτρονικό ήχο του, κέρδισε εντέλει το Όσκαρ για τη μουσική της ταινίας «Οι δρόμοι της φωτιάς – Chariots of Fire»!
Ο Vangelis έχει γράψει μουσική για πολλές ταινίες επιστημονικής φαντασίας, ντοκιμαντέρ κ.ά.
Κάποιες χαρακτηριστικές δουλειές του είναι οι παρακάτω:
- Vortex – Το πρόσωπο της μέδουσας (1967) του Νίκου Κούνδουρου,
- Ο αγνοούμενος (Missing, 1982) του Έλληνα σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά,
- Blade Runner (Μπλέιντ Ράνερς: Ομάδες Εξόντωσης, 1982) ταινία επιστημονικής φαντασίας του Ρίντλεϊ Σκοτ,
- Η ανταρσία του Μπάουντι (1984) του Ρότζερ Ντόναλτσον,
- Francesco (1989) της Liliana Cavani,
- 1492: Χριστόφορος Κολόμβος (1492 – Conquest of Paradise, 1992) για το οποίο απέσπασε το βραβείο Echo Awards αλλά και το βραβείο του Χρυσού Λέοντα,
- Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα (Bitter Moon, 1992) του Ρόμαν Πολάνσκι,
- Καβάφης (1996) του Γιάννη Σμαραγδή,
- Αλέξανδρος (Alexander, 2004) του Όλιβερ Στόουν,
- Ελ Γκρέκο (2007) του Γιάννη Σμαραγδή.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ