Πολλά είναι τα ήθη και έθιμα που γίνονται σε κάθε γωνία της Ελλάδας τις Άγιες μέρες του Πάσχα.
Ένα από τα μέρη, που φημίζεται για το Πάσχα του, είναι το νησί της Κέρκυρας, με πιο γνωστό έθιμο το σπάσιμο των “μπότηδων” (των κανατιών ή σταμνών όπως λένε και οι μη Κερκυραίοι).
Αρκετοί είναι αυτοί που έχουν συνδυάσει την Κέρκυρα με το καλοκαίρι, καθώς είναι νησί, αλλά αν επισκεφτεί κανείς το νησί των Φαιάκων, το Πάσχα, τότε θα δει μια άλλη πλευρά του.
Το Πάσχα στην Κέρκυρα είναι κάτι μοναδικό, είναι ένας υπέροχος λόγος, για να την επισκεφτεί κανείς την Άνοιξη. Επισκέπτες τόσο από την Ελλάδα, όσο και το εξωτερικό, φτάνουν εκείνες τις μέρες για να απολαύσουν αυτό το μοναδικό γεγονός.
Αυτή η Ορθόδοξη γιορτή σε συνδυασμό με τα βενετικά πρότυπα και τα τοπικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά, αποτελούν μια φανταστική εμπειρία για τον επισκέπτη και τους κατοίκους του νησιού.
Ήθη και έθιμα διαδραματίζονται από την Κυριακή των Βαΐων, που ξεκινά και η Λιτάνευση του Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από τη θανατηφόρο επιδημία της “Πανώλης”, που το 1629 είχε χτυπήσει την Κέρκυρα.
Η Λιτανεία γίνεται από το 1630 και σε αυτή, το λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα συνοδεύουν, με χαρούμενα εμβατήρια, όλες οι φιλαρμονικές της Κέρκυρας, οι οποίες αριθμούν τις 18.
Η Μεγάλη Εβδομάδα και τα όσα διαδραματίζονται στο νησί
Την Μεγάλη Δευτέρα, πολλές νοικοκυρές ετοιμάζουν την παρασκευή των παραδοσιακών κερκυραϊκών τσουρεκιών τις “Φογάτσες” και τις “Κολομπίνες”.
Η “φογάτσα” είναι παραδοσιακό Κερκυραϊκό τσουρέκι, σε στρογγυλό σχήμα, με βενετσιάνικη προέλευση.
Τα υλικά αποτελούνται από αυτά ενός απλού τσουρεκιού με τη διαφορά ότι στη συνταγή προστίθεται λικέρ από το παραδοσιακό κερκυραϊκό κουμ-κουάτ, καθώς και κομματάκια από το γλυκό του κουταλιού.
Οι “κολομπίνες” παράγονται από τα ίδια υλικά αλλά παρασκευάζονται σε σχήμα πλεξούδας και στολίζονται με ένα κόκκινο αυγό και ένα φτερό.
Είναι συνταγή επηρεασμένη από τους Βενετούς που συνήθιζαν το Πάσχα να φτιάχνουν κέικ σε σχήμα περιστεριού.
Την έναρξη της εβδομάδα των Παθών, τιμούν και οι φιλαρμονικές της Κέρκυρας, οι οποίες με τη σειρά τους, παίζουν πένθιμα εμβατήρια της θρησκευτικής μουσικής.
Συνεχίζοντας, την Μ. Τρίτη ψάλλεται στις εκκλησίες αλλά και υπαίθρια, από χορωδίες του νησιού, το “Τροπάριο της Κασσιανής”, ενώ την Μ. Τετάρτη αντίστοιχα, ψάλλονται τα ευχέλαια.
Επιπλέον, τα φανάρια στο κεντρικό δρόμο του Λιστόν, φωτίζονται με μωβ χρώμα, όπως και ο σταυρός στο Παλαιό Φρούριο της πόλης και σε συνδυασμό με το άρωμα της “Πασχαλιάς”, τονίζεται η θλίψη που επικρατεί από τα Πάθη του Ιησού.
Φτάνοντας στη Μεγάλη Πέμπτη, η συγκίνηση και η θλίψη γίνεται ολοένα και μεγαλύτερα, καθώς η Εκκλησία παρουσιάζει τη Σταύρωση του Ιησού.
Παράλληλα, στον Καθολικό Καθεδρικό Ναό «Duomo», γίνεται αναπαράσταση της νίψεως των ποδιών των Αποστόλων από τον Ιησού.
Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, ο Ιησούς έπλυνε τα πόδια των 12 μαθητών του και η αναβίωση αυτή ονομάζεται “Τελετή του Νιπτήρα” και αναπαρίσταται από τον Αρχιεπίσκοπο των Καθολικών, ο οποίος πλένει τα πόδια 12 πιστών.
Επιπλέον, στην Καθολική Μητρόπολη “Duomo”, διαδραματίζεται κάτι το οποίο δεν συμβαίνει αλλού. Συγκεκριμένα, υπάρχουν δώδεκα αναμμένα κεριά και κάθε φορά που τελειώνει κάποιο ευαγγέλιο, σβήνεται και από ένα.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι παρά την ημερολογιακή διαφορά του Πάσχα με τους Καθολικούς, στην Κέρκυρα η Καθολική Εκκλησία συμμετέχει σε όλες τις Ορθόδοξες εκδηλώσεις και εορτάζει και αυτή μαζί.
Επιπροσθέτως, κάνοντας μια βόλτα στα καντούνια της Πόλης, κατά τις 9 το βράδυ, θα ακούσετε πολλά από τα πένθιμα εμβατήρια, που κάνουν πρόβα οι Φιλαρμονικές, τα οποία πρόκειται να ακουστούν την Μεγάλη Παρασκευή.
Η Μ. Παρασκευή, μετά την Ανάσταση, αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο έθιμο στο νησί της Κέρκυρας.
Όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, έτσι και στην Κέρκυρα, λαμβάνει χώρα η περιφορά των Επιτάφιων.
Ο πρώτος επιτάφιος που κάνει την περιφορά στο νησί, είναι εκείνος της Ιεράς Μονής Παλαιοκαστρίτσας, η οποία ξεκινά στις 12:00 το μεσημέρι.
Οι υπόλοιποι στο κέντρο της Πόλης, αρχίζουν από τις 2 το μεσημέρι.
Το μεγάλο αυτό έθιμο της περιφοράς των 33 επιταφίων, όπως και τα χρόνια του Ιησού, ξεκινά με αυτόν της Παναγίας Σπηλαιώτισσας του Νέου φρουρίου, μαζί με τον επιτάφιο του ναού του Παντοκράτορα στο Καμπιέλο, ενώ μετά ακολουθούν όλοι οι άλλοι με τελευταίο και πιο μεγαλοπρεπή αυτόν της Μητροπόλεως, ο οποίος βγαίνει μετά τις 10 το βράδυ και συνοδεύεται από φιλαρμονική ορχήστρα, Βενετσιάνικα φανάρια “Μανουάλια”, τα λάβαρα, τα φλάμπουρα να είναι στραμμένα στο πλάι σε ένδειξη πένθους, χορωδία και χιλιάδες πιστών με αναμμένα μεγάλα κεριά, τις λεγόμενες “Τόρτσες”, όπως τις αποκαλούν οι Κερκυραίοι.
Ωστόσο, στην περιφορά των επιτάφιων, θα δείτε και εκείνον της Ρωμαιοκαθολικής Μητρόπολης “Duomo”, στον οποίο υπάρχει το άγαλμα του Ιησού!
Την καλύτερη στιγμή του Πάσχα στην Κέρκυρα, θα τη βιώσετε, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, αφού εκεί θα δείτε από κοντά το έθιμο για την πρώτη Ανάσταση του Ιησού.
Πιο συγκεκριμένα, από νωρίς το πρωί στις 6.00πμ, στον Ιερό Ναό της Παναγίας των Ξένων, θα αναβιώσετε το έθιμο του σεισμού που προκαλείται με θόρυβο και κούνημα όλων των εικόνων και καντηλιών του ναού.
Εκεί, οι πιστοί χτυπούν τα στασίδια προκειμένου να προκαλέσουν την αίσθηση του σεισμού που ακολούθησε την Ανάσταση του Ιησού.
Αργότερα, στις 9 το πρωί, άλλη μια Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα, λαμβάνει χώρα.
Μαζί με την περιφορά του επιταφίου της Εκκλησίας του Αγίου, γίνεται και Λιτάνευση του Σκηνώματος του.
Η Λιτανεία αυτή, είναι σε ανάμνηση της σωτηρίας του νησιού από λιμό.
Στις 11 το πρωί, τα χαρμόσυνα νέα της πρώτης Ανάστασης του Ιησού, συνοδεύει το έθιμο για το οποίο η Κέρκυρα φημίζεται, αφού όλοι οι επισκέπτες περιμένουν με ανυπομονησία.
Φυσικά και αναφερόμαστε στο έθιμο των “Μπότηδων”, τις γεμάτες με νερό στάμνες, που πετούν οι Κερκυραίοι από τα στολισμένα, με πορφυρά πανιά, μπαλκόνια τους, την ώρα που οι καμπάνες των Εκκλησιών ηχούν χαρμόσυνα με τη λαοθάλασσα στο Λιστόν, να έχει ενθουσιαστεί!
Το έθιμο αυτό προέρχεται από τα ενετικά χρόνια της του νησιού.
Οι Ενετοί ως Καθολικοί, έσπαγαν τις παλιές στάμνες την Πρωτοχρονιά , ως «φόρο» στο νέο χρόνο, προκειμένου να τους φέρει καινούργια αγαθά στο σπιτικό τους.
Οι Ορθόδοξοι Κερκυραίοι, υιοθέτησαν το έθιμο και το μετέφεραν χρονικά στο Πάσχα, που οι Ενετοί τους επέτρεπαν να γιορτάσουν μόνο το μεσημέρι.
Το σπάσιμο των “Μπότηδων”, συμβολίζει την απομάκρυνση της κακοτυχίας, γι’ αυτό μέχρι και σήμερα τα κομμάτια από τους σπασμένους «Μπότηδες» τα παίρνουν στο σπίτι τους οι Κερκυραίοι αλλά και πολλοί επισκέπτες του νησιού, προκειμένου να τους φέρουν καλοτυχία και ευμάρεια.
Όπως και τα υπόλοιπα έθιμα, έτσι και αυτό συνοδεύεται από τις φιλαρμονικές.
Αμέσως μόλις ολοκληρωθεί το σπάσιμο, οι Φιλαρμονικές βγαίνουν και πάλι στους δρόμους της πόλης παίζοντας το Allegro Mars (Αλέγκρο Μαρς) «Μην φοβάστε Γραικοί».
Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μπορείτε να γιορτάσετε την Ανάσταση του Χριστού, στην Πάνω Πλατεία, την μεγαλύτερη πλατεία των Βαλκανίων. Εκεί χιλιάδες πιστοί βρίσκονται με τις λαμπάδες τους αναμμένες, ενώ θαυμάζουν το θέαμα των πυροτεχνημάτων ανταλλάζοντας παράλληλα ευχές.
Μην νομίζετε όμως, πως τα έθιμα τελειώνουν εκεί.
Την Κυριακή, αλλά και τη Δευτέρα του Πάσχα, θα βρείτε πολλά και διάφορα ήθη και έθιμα, να διαδραματίζονται σε χωριά της Κέρκυρας.
Μέρη που μπορείτε να δείτε
Αν λοιπόν αποφασίσετε να επισκεφτείτε την Κόμισσα του Ιονίου, μην παραλείψετε την περίοδο αυτή.
Έχει να σας δείξει πολλά και αν καιρός είναι καλός, μπορείτε να κάνετε και μια επίσκεψη σε μια από τις δεκάδες παραλίες του νησιού.
Απολαύστε τις διακοπές σας με συνδυασμό με τη Χριστιανοσύνη και τη χαλάρωση.
Εξάλλου μετά την δεύτερη μέρα του Πάσχα μπορείτε να επισκεφτείτε μουσεία και μέρη, γνωρίζοντας έτσι όλες τις πλευρές του νησιού.
Μερικά από αυτά που προτείνουμε εμείς είναι, το Αχίλλειο, το σπίτι της Ελισάβετ της Βαυαρίας, το οποίο βρίσκεται μόλις 10 χλμ από το κέντρο της Κέρκυρας, καθώς και την Μονή της Βλαχέρνας στην περιοχή Κανόνι, από όπου μπορείτε να δείτε και το ξακουστό Ποντικονήσι.
Ακόμα, αξίζει μια επίσκεψη στη Μονή της Παλαιοκαστρίτσας καθώς και στην παραλία με τα κρυστάλλινα νερά που βρίσκονται σχεδόν 20 λεπτά από την Πόλη του νησιού, όπως και το Canal D!Amour (Κάναλι της Αγάπης) στην περιοχή Σιδάρι, την “Σαχάρα της Κέρκυρας” την παραλία του Ίσσου και του Χαλικούνα κλπ.
Προσοχή!
Μην τυχόν και φύγετε χωρίς να δοκιμάσετε μερικές από τις σπεσιαλιτέ του νησιού. Παστιτσάδα, Σοφρίτο, Στιφάδο, Μπουρδέτο, είναι μερικές από τις κερκυραϊκές νοστιμιές. Μην έχετε απορία τι είναι το καθένα, μόλις τα γευτείτε ο ουρανίσκος σας θα δεχθεί μια πανδαισία γεύσεων!
Συκομαΐδα, λικέρ Κουμ Κουάτ, Μαντολάτο & Μάντολες είναι μερικά από τα τοπικά προϊόντα που αξίζει να αγοράσετε τόσο για εσάς, όσο και για τους αγαπημένους σας!
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ