Την τραγική και απογοητευτική εικόνα του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου υπογραμμίζουν οι Financial Times.
Σε άρθρο-κόλαφο για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη, αποτυπώνεται η απογοήτευση της έγκριτης εφημερίδας πως «ήταν μια καταστροφή που ήταν θέμα χρόνου να συμβεί λόγω της κακής κατάστασης της υποδομής και του βουνού χρέους που είχε συσσωρεύσει ο κρατικός φορέας σιδηροδρόμων, ο ΟΣΕ, τα χρόνια που προηγήθηκαν της κρίσης δημόσιου χρέους του 2010».
Σύμφωνα με τους Financial Times πρώην στελέχη και υπάλληλοι τοποθετήθηκαν για την τραγική εικόνα του σιδηροδρόμου, παρ’ ότι οι κυβερνήσεις ξόδεψαν εκατομμύρια από κονδύλια της Ε.Ε. και της Ελλάδας σε υπερτιμημένες επενδύσεις που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ και άφησαν τον σιδηρόδρομο με ακατάλληλο εξοπλισμό και κακή συντήρηση.
Το μεγαλύτερο «τραύμα» του σιδηροδρόμου το οποίο δεν επουλώθηκε ποτέ ήταν το τεράστιο χρέος που έφτασε τα 11 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των FT η ιστορία του χρέους έχει ως εξής:
«Στα χρόνια που προηγήθηκαν της οικονομικής κατάρρευσης που έπληξε τη χώρα, το χρέος της σιδηροδρομικής εταιρείας αυξανόταν κατά 55% ετησίως.
Όταν ο Θανάσης Ζηλιασκόπουλος ανέλαβε επικεφαλής της ΤΡΑΙΝΟΣΕ το 2010, «η εταιρεία αντιμετώπιζε οικονομικό χάος».
Βρισκόταν αντιμέτωπος με ετήσιο έλλειμμα 240 εκατομμυρίων ευρώ μόνο και μόνο για να συνεχίσει τη λειτουργία του.
Σε μία από τις πρώτες συναντήσεις με εκπροσώπους του ΔΝΤ την άνοιξη του 2010, ο Ζιλιασκόπουλος θυμάται ότι ένας από αυτούς φώναξε «κλείστε την!» – επειδή η υπόθεση θεωρήθηκε απελπιστική.
Το 2010 αξιωματούχοι που εκπροσωπούσαν τους πιστωτές της χώρας έψαξαν τους δημόσιους λογαριασμούς και βρήκαν μια σιδηροδρομική εταιρεία φορτωμένη με χρέος 11 δισ. ευρώ.
Η εντολή τους ήταν να την καταστήσουν οικονομικά βιώσιμη.
Παρόλο που σε κάποιο βαθμό τα κατάφεραν η εταιρεία δεν μεταρρυθμίστηκε ποτέ πραγματικά.
Ο Τόμας Βίζερ, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής αξιωματούχος της ευρωζώνης κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους της κρίσης δημόσιου χρέους, δήλωσε:
«Μια σιδηροδρομική εταιρεία με χρέος 11 δισ. ευρώ σημαίνει ότι υπήρξε σοβαρή κακοδιαχείριση.
Χρειάζονται πολιτικοί που πραγματικά θέλουν να κάνουν κάτι γι’ αυτό. Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό συνέβαινε στην Ελλάδα και γι’ αυτό χρειαζόταν μια θεραπεία σοκ».
Περικοπές την εποχή της τρόικας
Όπως σημειώνει το βρετανικό έντυπο, από το 2010 ξεκίνησαν οι περικοπές στον σιδηρόδρομο, οι οποίες άρχισαν να γίνονται ελλείψεις, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στη δίνη της οικονομικής κρίσης επί τρόικας:
«Όταν συντάχθηκαν οι όροι διάσωσης της Ελλάδας, η τρόικα των διεθνών πιστωτών ζήτησε να γίνουν κερδοφόρες οι λειτουργικές δραστηριότητες του σιδηροδρόμου.
Ένα από τα μέτρα ήταν η μείωση του προσωπικού.
Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι απασχολούσαν 12.500 άτομα το 2010.
Μετά την εμπλοκή της τρόικας, μόλις 2.600 παρέμειναν στον ΟΣΕ και το 2021 ο αριθμός τους είχε μειωθεί περαιτέρω σε 2.000».
Ο Τάκης Θεοφανόπουλος, ο οποίος ανέλαβε πρόεδρος του ΟΣΕ το 2010, δήλωσε:
«Καθώς οι έμπειροι εργαζόμενοι στα τρένα και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς έφταναν στην ηλικία συνταξιοδότησης, ήξερα ότι σύντομα θα αντιμετωπίζαμε ελλείψεις που θα ήταν δύσκολο να αντιμετωπιστούν».
Όσον αφορά στη συστηματική κλοπή καυσίμων από τα αποθέματα της εταιρείας, τη διανομή δωρεάν εισιτηρίων ως πολιτική εξυπηρέτηση και τις συχνές επιδρομές συμμοριών που έκλεβαν χαλκό ο κ. Θεοφανόπουλος δήλωσε:
«Ήταν αδύνατο να διασφαλίσουμε 2.500 χιλιόμετρα σιδηροτροχιών χωρίς οργανωμένο σχέδιο από την αστυνομία και τις μυστικές υπηρεσίες.
Ακόμη και αν τοποθετούνταν ένα σύγχρονο σύστημα σηματοδότησης στις ράγες, θα κατέληγε να κλαπεί».
H συμβολή της πώλησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Ρόλο στην κατάσταση που περιήλθε ο σιδηρόδρομος έπαιξε και η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην FSI το 2017.
Η ιδιωτική εταιρεία διατήρησε τον έλεγχο των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών και ο ΟΣΕ τον έλεγχο του δικτύου.
Ο Χρήστος Ρετσίνας, πρώην επικεφαλής ασφαλείας της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, σχολίασε:
«Ο προϊστάμενος του διαχειριστή του τρένου απογυμνώθηκε από τις αρμοδιότητές του, ενώ το κέντρο ελέγχου στην Αθήνα χωρίστηκε στα δύο.
Με αυτές τις αλλαγές, ένα ατύχημα ήταν θέμα χρόνου να συμβεί».
Από την πλευρά της η Hellenic Train δήλωσε ότι λειτουργεί «σε πλήρη συμμόρφωση» με τους κανόνες ασφαλείας του σιδηροδρόμου.
«Στιγμή απολογισμού αποτυχίας διαδοχικών κυβερνήσεων»
Όπως αναφέρουν οι Financial Times το δυστύχημα στα Τέμπη «έχει μετατραπεί σε μια στιγμή απολογισμού για την αποτυχία των διαδοχικών κυβερνήσεων και των διεθνών πιστωτών να μεταμορφώσουν μια σιδηροδρομική εταιρεία που είχε συσσωρεύσει χρέος 11 δισ. ευρώ και διέθετε μια κουλτούρα κακοδιαχείρισης, πολιτικών εξυπηρετήσεων και αδιαφορίας για τη βελτίωση της ασφάλειας του δικτύου».
Παράλληλα το δημοσίευμα μεταφέρει τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Γιώργου Γεραπετρίτη, πως η ασφάλεια έχει αποκατασταθεί και τονίζεται πως οι αρχές βιάζονται να ολοκληρώσουν το υπό κατασκευή σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης μέχρι τον Σεπτέμβριο.
«Το σύστημα αυτό επρόκειτο να εγκατασταθεί το 2016, αλλά (η εγκατάστασή του) αναβλήθηκε επτά φορές.
Οι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι αν το σύστημα είχε τεθεί σε λειτουργία, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί.
Αν υπήρχε το σύστημα, η πιθανότητα ατυχήματος θα ήταν μία στο εκατομμύριο», δήλωσε σχετικά ο Χρήστος Ρετσίνας.
Σύμφωνα με όσα μεταφέρουν οι Financial Times επειδή το σύστημα χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από χρήματα της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία το 2021 ξεκίνησε έρευνα για τον διαγωνισμό.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ