Η σημερινή ημέρα (25/10) έχει καθιερωθεί σαν Παγκόσμια Ημέρα κατά της πρόληψης του καρκίνου του μαστού, που αποτελεί τη συχνότερη μορφή της νόσου στον γυναικείο πληθυσμό.
Στην Ελλάδα καταγράφονται 5.000 νέες διαγνώσεις καρκίνου, ενώ προσβάλει περισσότερο τος γυναίκες μεταξύ 40 με 75 ετών. Επιπλέον, πολύ μεγάλο ρόλο στην εμφάνιση καρκίνου του μαστού παίζει το οικογενειακό ιστορικό, αφού μια γυναίκα είναι πιθανό να εμφανίσει καρκίνο, όταν είχε και η μητέρα της ή γυναίκες από το οικογενειακό της περιβάλλον.
Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του µαστού δεν παρουσιάζει σηµάδια ή συμπτώματα και ανιχνεύεται µόνο µε τη µαστογραφία.
Αργότερα, µπορεί να εµφανιστεί ένα ψηλαφητό µόρφωµα στο µαστό (όγκος), καθήλωση (τράβηγµα) του δέρµατος ή της θηλής του µαστού (εισολκή θηλής).
Αν η γυναίκα δεν αξιολογήσει τα παραπάνω συμπτώματα, µπορεί να εμφανιστούν σηµάδια προχωρημένης νόσου, όπως θερµός και ερυθρός µαστός (φλεγμονώδης καρκίνος), πόνοι στα οστά, µεγάλη διόγκωση (block) των λεμφαδένων στη µασχάλη.
Η πρόληψη σώζει ζωές, για αυτό και η σημερινή μέρα έχει καθιερωθεί σαν ημέρα ευαισθητοποίησης και σαν σύμβολο χρησιμοποιείται μια ροζ κορδέλα. Ποια είναι όμως η ιστορία της κορδέλας και γιατί χρησιμοποιείται;
Η ροζ κορδέλα
Στα τέλη δεκαετίας του ’80 με αρχές δεκαετίας του ’90, στις ΗΠΑ. Ήταν το 1985, όταν η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία και η πολυεθνική φαρμακευτική AstraZeneca εμπνεύστηκαν την καθιέρωση του μήνα ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού. Αλλά ήταν το 1992, χρονιά που οι New York Times χαρακτήρισαν «Χρονιά της Κορδέλας», (κυρίως, λόγω της κόκκινης κορδέλας για το AIDS) που έγινε η πραγματική «επανάσταση».
Είχε προηγηθεί, το 1979, η υπόθεση της Penne Laingen, της οποίας ο σύζυγος, Bruce, απήχθη και κρατούνταν ως όμηρος στο Ιράν.
Η Laingen, εμπνευσμένη από ένα τραγούδι, έδεσε, στα δέντρα της αυλής της, κίτρινες κορδέλες. Συμβόλιζαν, όπως είχε πει, την επιθυμία της να δει τον άντρα της πίσω στο σπίτι. Σε χρόνο μηδέν, κίτρινες κορδέλες κατέκλυσαν τις ΗΠΑ, σε ένδειξη αλληλεγγύης. Η κορδέλα γίνεται μέσο επικοινωνίας.
Δώδεκα χρόνια αργότερα, το 1991, ο ηθοποιός Jeremy Irons φόρεσε δημοσίως την κόκκινη κορδέλα, πασίγνωστο – σήμερα – σύμβολο της ευαισθητοποίησης για το AIDS, στα Tony Awards.
Την κόκκινη κορδέλα εμπνεύστηκε μία ομάδα ακτιβιστών με το όνομα Visual AIDS Artists Caucus, παρατηρώντας το πλήθος των κίτρινων κορδελών, οι οποίες είχαν τότε κάνει την επανεμφάνισή τους, για τους Αμερικανούς που πολεμούσαν στον Κόλπο. Η κορδέλα γίνεται μήνυμα.
Λίγους μήνες μετά, το φθινόπωρο του 1991, το ίδρυμα Susan G. Komen μοίρασε ροζ κορδέλες σε όλους τους συμμετέχοντες στον αγώνα δρόμου Race for the Cure (Τρέξε για τη Θεραπεία -του καρκίνου του μαστού), στη Νέα Υόρκη.
Ήταν η πρώτη συσχέτιση του καρκίνου του μαστού με τη ροζ κορδέλα, η οποία, όμως, περιορίστηκε σε “δευτερεύοντα” ρόλο.
Στις αρχές του 1992, η αρχισυντάκτρια του περιοδικού Self, Alexandra Penney, επηρεασμένη, προφανώς, από την μανία με τις κορδέλες, σκέφτηκε ότι το κίνημα για την ευαισθητοποίηση γύρω από τον καρκίνο του μαστού χρειαζόταν τη δική του κορδέλα – “πρωταγωνίστρια”. Και αποφάσισε να συνοδεύσει το σχετικό, επετειακό τεύχος με μία. Την είχε προλάβει, όμως, μία άλλη γυναίκα.
Η 68χρονη Charlotte Haley, εγγονή, αδερφή και μητέρα γυναικών που είχαν παλέψει με τον καρκίνο του μαστού.
Η Charlotte έφτιαχνε, ήδη, κορδέλες σε ροδακινί (ή σομόν) χρώμα, τις οποίες κατασκεύαζε μόνη, στο σπίτι της.
Τις μοίραζε σε σετ των πέντε. Κάθε πεντάδα συνοδεύονταν από μία κάρτα που έγραφε: “Ο προϋπολογισμός του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας είναι 1,31 δισεκατομμύρια. Μόνο το 5% πηγαίνει στην πρόληψη του καρκίνου. Βοήθησέ μας να ξυπνήσουμε τους νομοθέτες και την Αμερική, φορώντας αυτή την κορδέλα.”.
Το περιοδικό ήρθε σε επικοινωνία με τη 68χρονη γυναίκα, αλλά η ίδια αρνήθηκε να συνεργαστεί μαζί του, καθώς έβλεπε τις ενέργειές του “υπερβολικά εμπορικές”. Η Alexandra Penney, όμως, ήταν αποφασισμένη να προχωρήσει με την ιδέα της και μετά από διαβουλεύσεις με τους δικηγόρους του περιοδικού, βρήκε τη λύση. Η κορδέλα θα είχε, απλώς, άλλο χρώμα. Και κάπως έτσι, “εγένετο… ροζ”!
Για να αποκτήσει τόσο μεγάλη αναγνωρισιμότητα και δύναμη η ροζ κορδέλα, συνέβαλε η Evelyn Lauder, αντιπρόεδρος της εταιρείας Estee Lauder, η οποία είχε περάσει τον γολγοθά του καρκίνου στον μαστό. Υποσχέθηκε στην Penney να βάλει την κορδέλα για τον καρκίνο του μαστού στα καταστήματα καλλυντικών ολόκληρης της Αμερικής και το έκανε.
Τα πράγματα, στη συνέχεια, πήραν τον δρόμο τους. Όπως γίνεται συνήθως, τις ΗΠΑ ακολούθησε και ο υπόλοιπος πλανήτης και από τότε η ροζ κορδέλα καθιερώθηκε και χρησιμοποιείται ευρέως.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ