Ήταν 8 Δεκεμβρίου του 1966, όταν σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες που στιγμάτισαν την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Ήταν η μέρα που το πλοίο «Ηράκλειον» βυθίστηκε βορειοδυτικά της Μήλου, στη Φαλκονέρα.
Το πλοίο «Λέστερσαϊρ», μετέπειτα «Ηράκλειον» είχε ναυπηγηθεί στη Γλασκόβη αρχικά ως δεξαμενόπλοιο, αλλά το 1964 μετασκευάστηκε σε οχηματαγωγό, αφού πρώτα περιήλθε στην εταιρεία των ισχυρών Αδελφών Τυπάλδου («Typaldos Lines»), εκτελώντας τον επόμενο χρόνο τα πρώτα του δρομολόγια, με δυνατότητα μεταφοράς 1.000 επιβατών και 300 αυτοκινήτων.
Το βράδυ της 7ης Δεκεμβρίου του 1966, το πλοίο επρόκειτο να αποπλεύσει από το λιμάνι της Σούδας για τον Πειραιά, αλλά το δρομολόγιο καθυστέρησε για περίπου μισή ώρα, λόγω καθυστερημένης άφιξης ενός φορτηγού ψυγείου, βάρους 25 τόνων, το οποίο θα φορτωνόταν επίσης στο «Ηράκλειον».
Παρά τις αντιρρήσεις του λιμενάρχη Χανίων για το βάρος που θα σήκωνε το πλοίο, το ψυγείο φορτώθηκε βιαστικά, χωρίς να τηρηθούν οι προβλεπόμενοι κανόνες ασφαλείας και το «Ηράκλειον» αναχώρησε για τον προορισμό του, με πλοίαρχο τον Εμμανουήλ Βερνίκο, μεταφέροντας 206 ταξιδιώτες και 65 μέλη του πληρώματος.
Το φορτηγό-ψυγείο που βύθισε το πλοίο
Εκτός από το πλεονάζον βάρος, το πλοίο είχε να αντιμετωπίσει και τα δυνατά μποφόρ των 8 έως 9 μποφόρ και τον βροχερό καιρό, που έπνεε στα όρια του Κρητικού με το Μυρτώο Πέλαγος.
Λίγο πριν τις 2:00, τα ξημερώματα της 8ης Δεκεμβρίου, και ενώ το «Ηράκλειον» βρισκόταν κοντά στη βραχονησίδα Φαλκονέρα, σημειώθηκε ένας έντονος κλυδωνισμός, με αποτέλεσμα το βαρύ φορτηγό – ψυγείο, το οποίο δεν ήταν δεμένο, να συγκρουστεί βίαια με τα πλευρικά τοιχώματα και την πόρτα εισόδου, σπάζοντας τη μία από τις δύο μπουκαπόρτες, δημιουργώντας ένα ρήγμα 17 τ.μ..
Τα νερά εισέβαλαν ορμητικά στο πλοίο, με τον ασυρματιστή να προλαβαίνει οριακά να εκπέμψει σήμα κινδύνου στις 2:06 π.μ.
«SOS, από Ηράκλειον, στίγμα μας 36° 52′ B., 24° 08 A., Βυθιζόμαστε», πρόλαβε να πει.
Αμέσως μετά σιγή, με το πλοίο να βυθίζεται μέσα σε λίγα λεπτά σε βάθος 600 – 800 μέτρων.
Αν και καθυστερημένα λόγω της θαλασσοταραχής, εμπορικά και πολεμικά πλοία έσπευσαν στο σημείο του ναυαγίου, εντοπίζοντας το μοιραίο φορτηγό – ψυγείο να επιπλέει, με την Ελλάδα να μαθαίνει για το πολύνεκρο ναυάγιο το μεσημέρι της 8ης Δεκεμβρίου.
250 ψυχές στον πάτο της θάλασσας
Σύμφωνα με ειδικούς, η βύθιση του πλοίου ήταν ακαριαία, λόγω της κακής φόρτωσης των οχημάτων, της ατελούς κατασκευής ενός συστήματος ασφαλείας της μπουκαπόρτας, της απουσίας συστήματος εκροής των εισερχομένων υδάτων και της υψηλής ταχύτητας του πλοίου πάρα τη θαλασσοταραχή.
Αμέσως μετά τη σύγκρουση, δεκάδες επιβάτες παγιδεύτηκαν στις καμπίνες, με μερικές δεκάδες να πέφτουν στη θάλασσα, παλεύοντας με τα άγρια κύματα.
Ένας από αυτός ήταν και ο πλοίαρχος Βερνίκος, ο οποίος ήταν ένας από τους πρώτους που βούτηξε στο παγωμένο Μυρτώο Πέλαγος, με τα ίχνη του έκτοτε να αγνοούνται.
Τελικά, τα πλοία που έσπευσαν στο σημείο κατάφεραν να διασώσουν 47 επιβάτες του «Ηράκλειον», αλλά και 25 από τις σορούς θυμάτων του ναυαγίου, ενώ τα υπόλοιπα έμειναν για πάντα στο βάθος της θάλασσας.
Καμιά παραίτηση για το πολύνεκρο ναυάγιο
Παρά το μέγεθος της καταστροφής, κανείς από τους υπευθύνους δεν παραιτήθηκε, με τον τότε Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας, Ισίδωρο Μαυριδόγλου, ο οποίος κατηγορήθηκε για το σημείωμα που υπέγραψε και επέτρεπε τον απόπλου του «Ηράκλειον» να εμφανίζεται χαμογελαστός στη Βουλή, αρνούμενος ότι υπέγραψε (;) το εν λόγω έγγραφο.
Η πάλαι ποτέ κραταιά Typaldos Lines καταστράφηκε μετά το ναυάγιο, χωρίς να εκδίδει κάποια ανακοίνωση συμπαράστασης στους συγγενείς των θυμάτων, ενώ η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, με επικεφαλής τον Στρατή Ανδρεάδη, να διαθέτει το εξευτελιστικό ποσό των 100.000 δραχμών στις οικογένειες των θυμάτων.
Η δίκη ξεκίνησε επίσημα στις 19 Φεβρουαρίου του 1968, με έναν των ιδιοκτητών του «Ηράκλειον», τον διευθυντή της Typaldos Lines και δυο αξιωματικούς του πλοίου να καταδικάζονται σε φυλάκιση 5 έως 7 έτη.
Βέβαια, οι ποινές-χάδι διατηρήθηκαν και στην εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό, με τον φάκελο να κλείνει ένα χρόνο αργότερα οριστικά.
Η σειρά του MEGA «Ναυάγιο», η οποία βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη, που αφορά το ναυάγιο στη Φαλκονέρα, κάνει πρεμιέρα την 1η Οκτωβρίου, στις 21:00.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ