Ο Νικόλαος Κωτσοβίνος, ομότιμος Καθηγητής-EMERITUS PROFESSOR AT DUTH στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, με σειρά αναρτήσεων στο διαδίκτυο αναλύει την κατάσταση και ταυτόχρονα διερωτάται, γιατί δεν υπήρξε άμεση και έγκαιρη ενημέρωση από πριν για την κακοκαιρία, ώστε να αποφευχθούν αυτές οι καταστάσεις ή έστω οι ζημιές να είχαν περιοριστεί στο ελάχιστο.
Χαρακτηριστικές είναι επίσης αυτές οι προτάσεις:
«Η ΕΜΥ διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό και άριστους επιστήμονες, εκτιμώ ότι γνώριζε τουλάχιστον τρεις ημέρες πριν (πρόγνωση υετού), με κάποια πιθανότητα απόκλισης, το ύψος βροχής που ερχόταν στην Ζαγορά, Πορταριά κλπ θέσεις στην Θεσσαλία.
Τρεις ημέρες πριν θα μπορούσε να ανακοινωθεί δημόσια το πιθανό ύψος βροχής πχ 700 χιλιοστά στην Ζαγορά, Πορταριά κλπ.
Η χώρα μας έχει αρκετούς άριστους ειδικούς υδρολογίας, κάποιος θα αντιλαμβανόταν τον κίνδυνο, κάποιος θα κτυπούσε εγκαίρως το καμπανάκι για την αναπόφευκτη καταστροφή που έρχεται…».
Δείτε αναλυτικά και με κάθε λεπτομέρεια τη σειρά των αναρτήσεων από τον καθηγητή:
«Συνέχεια ΙΙ για το τραγικό γεγονός στην Θεσσαλία»
«Επειδή μετα τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στην Θεσσαλία , πολλοί έχουν μπερδευτεί με την λεγόμενη περίοδο επαναφοράς, και διάφορα λάθη που διατυπώνονται, νομίζω το παρακάτω είναι χρήσιμο.
Για να γίνει κατανοητό στον μη ειδικό αυτό που λέμε περίοδο επαναφοράς, παρουσιάζω τον παρακάτω πίνακα για κάποιο έργο , στο οποίο έχομε μια χρονοσειρά βροχοπτώσεων πχ 60 ετών .
Με βάση τη χρονοσειρά των βροχοπτώσεων και εφαρμόζοντας την λεγόμενη κατανομή Gumbel προκύπτει ο παρακάτω πίνακας.
- Στην πρώτη, αριστερή στήλη, είναι τα ενδεχόμενα ύψη βροχής για τα οποία θέλομε να σχεδιάσομε ένα έργο.
- Στη δεύτερη στήλη εμφανίζεται η πιθανότητα να ξεπερασθεί το επιλεγόμενο ύψος.
- Στην τρίτη στήλη « μεταφράζομε» την πιθανότητα αυτή σε έτη, μπερδεύομε τον κόσμο, στην λεγόμενη περίοδο επαναφοράς.
Για το συγκεκριμένο έργο υπολογίζομε στην τελευταία στήλη και την παροχή της αιχμής του υδρογραφήματος.
Για παράδειγμα αν επιλέξω ύψος βροχής 170.3 χιλιοστά, τότε η πιθανότητα στο μέλλον να ξεπερασθεί αυτό το ύψος βροχής είναι 0,02 , και λέμε επιλέγομε περίοδο επαναφοράς 50 έτη.
Η Ελληνική νομοθεσία επιβάλλει στον μελετητή να κατασκευάζει πληθώρα υδραυλικών έργων για πιθανότητα 0,02 ( περίοδος επαναφοράς Τ=50 έτη) , ή μεγαλύτερη .
Η πληθώρα των έργων μελετάται για περίοδο επαναφοράς 50 χρόνια.
Η ε[επιλογή αυτή γίνεται σαν μια επιλογή ανάμεσα στο κόστος του έργου και στην ενδεχόμενο κίνδυνο αστοχίας όταν έλθει μεγαλύτερη βροχόπτωση, πχ που έχει 0,001 πιθανότητα εμφάνισης ( Τ=1000 έτη ).
Από παλιά (πριν γίνει της μόδας η κλιματική αλλαγή) έλεγα ότι δεν μπορείς να σχεδιάζεις τις γέφυρες των Εθνικών οδών για περίοδο επαναφοράς 100 χρόνια!!
Η διαφορά στη παροχή σχεδιασμού ανάμεσα στα 100 και 1000 χρόνια ( πιθανότητα 0,01 και πιθανότητα 0,001 ) είναι της τάξεως του 25% , όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα .
Συνεπώς τα σχόλια μερικών ότι αν επιλεγεί στον σχεδιασμό υδραυλικών έργων και ποταμογεφυρών περίοδος επαναφοράς 1000 χρόνια θα αυξηθεί «εκθετικά» το κόστος αποδεικνύεται ότι δεν ισχύει.
Η παροχή μέγιστης πιθανής πλημμύρας ( ενδεικτικά πιθανότητα 0,000001 στον πίνακα) είναι χονδρικά τριπλάσια.
Δεν είναι συνεπώς απαγορευτική η δαπάνη για πολιτική απόφαση να κατασκευάζονται οι ποταμογέφυρες Εθνικών οδών για Τ=1000 ή ακόμη για την μέγιστη πιθανή πλημμύρα .
Ήδη με υποχρεωτική κοινοτική οδηγία κατασκευάζονται οι υπερχειλιστές φραγμάτων για την μέγιστη πιθανή πλημύρα, οδηγία που πέρασε και στον Ελληνικό κανονισμό φραγμάτων.
Ξαναγυρνώντας στην προηγούμενη ανάρτηση μου, απλά τονίσαμε την φοβερά μικρή πιθανότητα να συμβεί, και όμως συνέβη.
Πιθανότητα είναι, κανείς δεν ξέρει πότε θα ξανασυμβεί.
Το γεγονός όμως ότι δυο ακραία γεγονότα συνέβησαν κοντά , πρέπει να προβληματίσει τους ιθύνοντας για αλλαγή της νομοθεσίας για Τ=50 , και επιβολή μικρότερου κινδύνου ( επιλογή μικρότερης πιθανότητας ) σε νέα έργα . Αυτό νομίζω έχει πρακτική σημασία .
Αν η περίοδος επαναφοράς είναι 16000 ή 5000 ή 22000 είναι θεωρητικές κουβέντες χωρίς πρακτικό αντίκρισμα .
Κατά την γνώμη μου οι όμβριες του ΥΠΕΚΑ ( με κάποια αναθεώρηση , που προβλέπεται ανά εξαετία ) είναι επαρκείς. Απλά με βάση αυτές να επιλέγονται μεγαλύτερα Τ
«Συνέχεια ΙΙΙ για το τραγικό γεγονός στην Θεσσαλία»
«Η εκτίμηση μου είναι ότι έπεσαν πάνω από τέσσερα δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό, περίπου έξη φορές την χωρητικότητα που έχει το φράγμα Θησαυρού Νέστου (με ύψος 175 μέτρα, από τα μεγαλύτερα).
Που να κρατηθεί αυτή η ποσότητα? Έργα να αποφύγει κανείς πλημμύρα αυτού του μεγέθους στο τοπογραφικό της Θεσσαλίας δεν είναι εφικτά.
Υπάρχουν επιστημονικά όμως εργαλεία για έγκαιρο (τρεις ημέρες πριν πλημμυρίσουν) εντοπισμό των ευαίσθητων περιοχών που θα πλημμυρίσουν για περιορισμό της ζημιάς και αποφυγή ταλαιπωρίας κλπ,
Η ΕΜΥ διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό και άριστους επιστήμονες, εκτιμώ ότι γνώριζε τουλάχιστον τρεις ημέρες πριν (πρόγνωση υετού), με κάποια πιθανότητα απόκλισης, το ύψος βροχής που ερχόταν στην Ζαγορά, Πορταριά κλπ θέσεις στην Θεσσαλία.
Τρεις ημέρες πριν θα μπορούσε να ανακοινωθεί δημόσια το πιθανό ύψος βροχής πχ 700 χιλιοστά στην Ζαγορά, Πορταριά κλπ.
Η χώρα μας έχει αρκετούς άριστους ειδικούς υδρολογίας, κάποιος θα αντιλαμβανόταν τον κίνδυνο, κάποιος θα κτυπούσε εγκαίρως το καμπανάκι για την αναπόφευκτη καταστροφή που έρχεται…
Ενώ στον σεισμό δεν έχομε τρόπο προειδοποίησης, για τις πλημμύρες η επιστήμη της υδρολογίας βρίσκεται σε εξαιρετικά ευνοϊκή θέση, σε συνεργασία με τις εξαιρετικές προόδους για πρόβλεψη του ύψους του υετού-βροχής, που έρχεται, μπορεί να προβλεφθούν εγκαίρως τα πλημμυρικά υδρογραφήματα, μπορεί να υπολογίσομε εγκαίρως, τουλάχιστον τρεις ημέρες, πότε και ποιες περιοχές θα κατακλυσθούν, σε πόσες ώρες μια περιοχή θα αρχίσει να κατακλύζεται, ποιο θα είναι το βάθος νερού στην κατακλυζόμενη περιοχή, πως θα εξελιχθεί αυτό το βάθος χρονικά κλπ.
Αυτά είναι εφικτά.
Έγιναν προ ετών στον Άρδα.
Και επαναλαμβάνω μονότονα, τι θα γίνει με τις χρονοσειρές βροχής κλπ δεδομένα ΕΜΥ που δεν διατίθενται παρά μόνο έναντι αλληλογραφίας και αμοιβής;
Ακούει κάποιος αρμόδιος;».
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ