Έχοντας αποτύχει επανειλημμένα να απομακρύνουν τον Φιντέλ Κάστρο από την εξουσία, η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, το 1961, ήταν άλλη μια επίθεση που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ κατά του Κουβανού ηγέτη, η οποία θα κλιμακώνονταν λίγο καιρό αργότερα και θα οδηγούσε στην «Κρίση των πυραύλων της Κούβας».
Από το 1959, αξιωματούχοι του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών και της CIA είχαν προσπαθήσει να απομακρύνουν τον Κάστρο. Τελικά, στις 17 Απριλίου 1961, η αμερικανική υπηρεσία εξαπέλυσε αυτό που οι ηγέτες της πίστευαν ότι θα ήταν το οριστικό χτύπημα: μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Κούβα από 1.400 εκπαιδευμένους από τους Αμερικανούς Κουβανούς που είχαν εγκαταλείψει τις εστίες τους όταν ο Κάστρο ανέλαβε την εξουσία.
Ωστόσο, η εισβολή ήταν καταδικασμένη από την αρχή, καθώς οι εισβολείς ήταν πολύ λιγότεροι από τα στρατεύματα του Κάστρο και παραδόθηκαν μετά από λιγότερο από 24 ώρες συγκρούσεων.
Μέσα σε έξι μήνες από την ανατροπή της δικτατορίας του Φουλχένσιο Μπατίστα, στην Κούβα, τον Ιανουάριο 1959, οι σχέσεις μεταξύ της Κούβας και των ΗΠΑ άρχισαν να επιδεινώνονται, καθώς η νέα κουβανική κυβέρνηση προχώρησε σε κατάσχεση της ιδιωτικής περιουσίας – μεγάλο μέρος της οποίας ανήκε σε βορειοαμερικανικά συμφέροντα – και δημιούργησε διπλωματικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη Σοβιετική Ένωση, με την οποία η Αμερική είχε εμπλακεί σε Ψυχρό Πόλεμο.
Ο ίδιος ο Κάστρο εξαπέλυε μύδρους κατά των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι προσπαθούσαν να υπονομεύσουν την κυβέρνησή του, με το Κογκρέσο να ψηφίζει νομοθεσία που επέτρεπε στον πρόεδρο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ να λάβει αντίποινα.
Έτσι, οι ΗΠΑ διέκοψαν τις αγορές ζάχαρης από την Κούβα και, λίγο αργότερα, επέβαλαν εμπάργκο σε όλες τις εξαγωγές προς την Κούβα, εκτός από τρόφιμα και φάρμακα, ενώ τον Ιανουάριο του 1961, ο Αϊζενχάουερ, σε μια από τις τελευταίες πράξεις της κυβέρνησής του, διέκοψε κάθε διπλωματικό δεσμό με την Κούβα.
Άλλωστε, ήδη από τον Μάιο του 1960, η CIA σχεδίαζε μια εισβολή στη χώρα, η οποία συζητήθηκε και από τη νέα κυβέρνηση του Τζον Φ. Κένεντι.
Τελικά, στις 15 Απριλίου 1961, 8 αμερικανικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη με Κουβανούς πιλότους βομβάρδισαν αεροπορικές βάσεις της Κούβας και, δυο ημέρες αργότερα, οι Κουβανοί που είχαν εκπαιδευτεί από τις ΗΠΑ αποβιβάστηκαν στον Κόλπο των Χοίρων, στην παραλία Πλάγια Χιρόν, με τη δύναμη εισβολής και των στρατευμάτων του Κάστρο να είναι άνιση.
«Ο βορειοαμερικανικός ιμπεριαλισμός εξαπέλυσε την εισβολή που είχε προαναγγείλει κατά του λαού της Κούβας. Οι αντεπαναστατικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν σ’ ένα σημείο του εδάφους μας και ο λαός αγωνίζεται μ’ ενθουσιασμό κατά των εισβολέων.
Η κουβανέζικη κυβέρνηση απευθύνει έκκληση σ’ όλους τους λαούς της Λατινικής Αμερικής και του κόσμου, για να την υποστηρίξουν στον αγώνα της κατά των ξενικών δυνάμεων. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι όλοι οι εργάτες, οι φοιτητές, οι διανοούμενοι της Αμερικής είναι με το μέρος της κουβανέζικης επανάστασης και εναντίον του ιμπεριαλισμού των γιάνκηδων. Αυτός είναι ο αγώνας του λαού.
Η Κούβα, με την επανάστασή της, τη λυτρωτική των ταπεινών, και με την επαναστατική της κυβέρνηση, θα δυναμώσει τον αγώνα της κατά του κύριου εχθρού της ανθρωπότητας, του ιμπεριαλισμού των γιάνκηδων. Ο αγώνας μας είναι ο αγώνας όλων σας. Η Κούβα ανακράζει: Πατρίδα ή Θάνατος! Η Κούβα θα νικήσει», μετέδωσε ο Ραδιοσταθμός της Αβάνας.
Στον απόηχο της εισβολής, οι επικριτές της αμερικανικής στρατηγικής κατηγόρησαν τη CIA ότι παρείχε εσφαλμένες πληροφορίες στον Κένεντι για το αποτέλεσμα της στρατιωτικής επέμβασης, επισημαίνοντας ότι, παρά τις εντολές του νέου προέδρου, στη δύναμη εισβολής συμπεριλήφθηκαν υποστηρικτές του Μπατίστα και όχι μέλη του Κουβανικού Δημοκρατικού Επαναστατικού Μετώπου που είχαν ως σκοπό την ανατροπή της επαναστατικής αριστερής κυβέρνησης του Φιντέλ Κάστρο.
Τα συλληφθέντα στρατεύματα των εισβολέων φυλακίστηκαν και, από τον Μάιο του 1961, η κυβέρνηση Κένεντι υποστήριξε ανεπίσημα τις προσπάθειες για την καταβολή λύτρων για τους αιχμαλώτους, αλλά οι προσπάθειες της Επιτροπής – με επικεφαλής την Έλινορ Ρούσβελτ – απέτυχαν να συγκεντρώσουν τα 28.000.000 δολάρια που χρειάζονταν για τον εξοπλισμό που ζητούσε ο Κάστρο ως αποζημίωση.
Οι όροι για τα λύτρα άλλαξαν αρκετές φορές, κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών, μετά από διαπραγματεύσεις, με τον Κάστρο συμφωνεί τελικά να απελευθερώσει τους κρατούμενους με αντάλλαγμα τρόφιμα και φάρμακα αξίας 53.000.000 δολαρίων.
Ορισμένοι επικριτές θεώρησαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν αρκετά επιθετικές στην υποστήριξή τους για την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων και άφησαν την εντύπωση της αναποφασιστικότητας, ενώ άλλοι αμφισβήτησαν την εσφαλμένη εκτίμηση των ΗΠΑ για τις πολεμικές ικανότητες των Κουβανών, με το περιστατικό να είναι, τελικά, καθοριστικό για την εξέλιξη των σχέσεων των δυο κρατών, πυροδοτώντας αυτό που λίγους μήνες αργότερα έγινε γνωστό ως «Κρίση των πυραύλων της Κούβας».
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ