Πενήντα χρόνια μετά τη λήξη του ιστορικού προγράμματος «Απόλλων», ξεκινά σήμερα το νέο αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα «Άρτεμις» (αδελφή του Απόλλωνα στην ελληνική μυθολογία, γι’ αυτό επιλέχτηκε αυτό το όνομα ήδη επί προεδρίας Τραμπ).
Οι ΗΠΑ ξεκινούν την επιχείρηση επιστροφής τους στη Σελήνη, για πρώτη φορά μετά το 1972 όταν είχαν πατήσει για τελευταία φορά το πόδι τους στο φεγγάρι.
Ωστόσο, αμφίβολο δείχνει αν η NASA θα μπορέσει να εκτοξεύσει το απόγευμα της Δευτέρας την αποστολή Artemis I με προορισμό τη Σελήνη, λόγω διαρροής που επανεμφανίστηκε στο σύστημα τροφοδοσίας με υγρό υδρογόνο.
Ασαφές αν πραγματοποιηθεί η εκτόξευση
Στις 15:33 ώρα Ελλάδας της Δευτέρας έχει προγραμματιστεί από την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) η εκτόξευση από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στην Φλόριντα της αποστολής «Άρτεμις 1» με έναν πελώριο πύραυλο Space Launch System (SLS) που θα μεταφέρει την μη επανδρωμένη κάψουλα Ωρίων (Orion) γύρω από τη Σελήνη για μια δοκιμαστική πτήση έξι εβδομάδων και μετά θα γυρίσει στη Γη.
Παρ’ όλα αυτά παραμένει ασαφές αν η NASA θα προλάβει να ολοκληρώσει την περίπλοκη διαδικασία ώστε να προλάβει το δίωρο παράθυρο εκτόξευσης που ανοίγει στις 15.33 ώρα Ελλάδας.
Οι έως τώρα μετεωρολογικές προβλέψεις δίνουν πιθανότητα 80% οι σημερινές καιρικές συνθήκες να είναι ευνοϊκές. Αν κάτι πάει στραβά (λόγω τεχνικού προβλήματος ή καιρού), έχουν δοθεί ως εναλλακτικές ημερομηνίες εκτόξευσης η 2α ή η 5η Σεπτεμβρίου.
Την Κυριακή μια καταιγίδα έπληξε το Κέντρο Κένεντι και τα αλεξικέραυνα γύρω από την πλατφόρμα εκτόξευσης τράβηξαν τους κεραυνούς, χωρίς πάντως η NASA να ανησυχήσει ιδιαίτερα.
Ο SLS μαζί με το Orion έχουν ύψος 98 μέτρων. Ο SLS, που χρειάστηκε πάνω από δέκα χρόνια για να αναπτυχτεί και να κατασκευαστεί, θεωρείται ο ισχυρότερος και πιο πολύπλοκος πύραυλος στον κόσμο, αν και, σύμφωνα με τον «Economist», αποτελεί ένα υπερβολικά ακριβό κρατικό κατασκεύασμα και μια σπατάλη για τα χρήματα των φορολογουμένων. Οι βασικοί υπεργολάβοι για το πρόγραμμα Άρτεμις είναι οι εταιρείες Boeing για τον SLS και Lockheed Martin για την κάψουλα Orion.
Πίσω στο συνεργείο
Την περασμένη εβδομάδα, αναφέρει το Reuters, αξιωματούχοι της NASA είχαν προειδοποιήσει ότι μια διαρροή υδρογόνου θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει σε πολυήμερη αναβολή.
Η διαρροή της Δευτέρας εμφανίστηκε στο σύστημα που διοχετεύει υγρό υδρογόνο στο κεντρικό τμήμα του πυραύλου, σύστημα που είχε επιδιορθωθεί έπειτα από διαρροές που εμφανίστηκαν στη διάρκεια των δοκιμών πλήρωσης με καύσιμα τον Απρίλιο και τον Ιούνιο.
Οι διαρροές είναι δυνητικά επικίνδυνες, δεδομένου ότι το υδρογόνο είναι άκρως εύφλεκτο. Τέτοιες διαρροές είναι δύσκολο να ανιχνευθούν καθώς τείνουν να εμφανίζονται μόνο όταν το σύστημα τροφοδοσίας πέσει στη θερμοκρασία του υγρού υδρογόνου στους -217 βαθμούς Κελσίου.
Σε περίπτωση που η διαρροή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί άμεσα, ο SLS θα πρέπει να επιστρέψει στο Κτήριο Συναρμολόγησης Οχήματος, κάτι που σχεδόν σίγουρα θα οδηγούσε σε αναβολή της εκτόξευσης μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου ή τον Οκτώβριο.
Επιστροφή στη Σελήνη
O SLS, ο ισχυρότερος πύραυλος που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα, θα απελευθερώσει το Orion περίπου 90 λεπτά μετά την εκτόξευση, οπότε η κάψουλα με τα τρία ανδρείκελα θα αναχωρήσει για μια πτήση σχεδόν μιας εβδομάδας μέχρι τη Σελήνη.
Αρχικά θα περάσει σε απόσταση μόλις 100 χιλιομέτρων από την επιφάνεια για να τεθεί σε συνέχεια σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι για περίπου δύο εβδομάδες, πριν πάρει το δρόμο της επιστροφής για να πέσει με αλεξίπτωτο στον Ειρηνικό στις 10 Οκτωβρίου.
Στην επόμενη δοκιμαστική πτήση, η οποία αναμένεται το 2024, τέσσερις αστροναύτες θα επαναλάβουν τη διαδρομή της πρώτης δοκιμής.
Περίπου ένα χρόνο αργότερα, ο SLS θα εκτοξεύσει ακόμα τέσσερις αστροναύτες, από τους οποίους οι δύο, στους οποίους θα περιλαμβάνεται τουλάχιστον μία γυναίκα, θα κατέβουν μέχρι την επιφάνεια της Σελήνης.
Το σκάφος που θα κατεβάσει τους μελλοντικούς αστροναύτες στη Σελήνη δεν θα είναι το Orion αλλά το Starship της SpaceX (SpaceX).
Το ίδιο το Orion δεν έχει τη δυνατότητα προσσελήνωσης, γι’ αυτό και η NASA συνεργάζεται με την SpaceX του Έλον Μασκ. Ενώ κινείται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, το Orion θα συνδεθεί με το σκάφος Starship της εταιρείας, στο οποίο θα μετεπιβιβαστούν οι δύο αστροναύτες. Το φουτουριστικό σκάφος του Μασκ θα τους μεταφέρει στην επιφάνεια και μετά πίσω στο Orion για την επιστροφή στη Γη.
Μέχρι στιγμής, πάντως, το Starship παραμένει στο στάδιο ανάπτυξης και έχει πετάξει μόνο μέχρι το ύψος των 10 χιλιομέτρων.
Στην πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση που σχεδιάζει η εταιρεία, πιθανώς στα τέλη του 2022 ή το 2023, το Starship θα πετάξει απλώς τον γύρω της Γης, πριν αποπειραθεί μια απόπειρα προσσελήνωσης χωρίς πλήρωμα.
Και μια ακόμα τεχνική δυσκολία: μετά την εκτόξευσή του το Starship θα πρέπει να ανεφοδιαστεί με καύσιμα πριν αναχωρήσει για το φεγγάρι.
Κίνα, Ινδία και Ισραήλ
Η τελευταία φορά που εκτοξεύτηκε ένας τέτοιος μεγα-πύραυλος από το Κέντρο Κένεντι, ήταν το 1973 όταν ένας πύραυλος Κρόνος 5 (Saturn V) μετέφερε σε τροχιά τον διαστημικό σταθμό Skylab. Ο σχεδιασμός της NASA είναι η εκτόξευση το 2024 της επανδρωμένης αποστολής Άρτεμις 2 γύρω από το φεγγάρι, ώσπου τελικά το 2025 η αποστολή Άρτεμις 3 να προσεληνωθεί (μεταφέροντας και την πρώτη γυναίκα αστροναύτη στη Σελήνη).
Θα τεθούν έτσι πιθανότατα αυτή τη φορά τα θεμέλια για μια πιο μόνιμη σεληνιακή βάση και παρουσία αστροναυτών στον δορυφόρο της Γης, με απώτερο στόχο μια βάση στον Άρη μέσα στη δεκαετία του 2030.
Πάντως αρκετοί ειδικοί δεν αποκλείουν ότι όλο αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι υπερβολικά «σφιχτό» και φιλόδοξο, οπότε μπορεί να μετατεθεί κατά μερικά χρόνια προς το μέλλον.
Οι τελευταίοι άνθρωποι που περπάτησαν στο φεγγάρι, ήταν οι δύο άνδρες αστροναύτες της αποστολής Απόλλων 17 το 1972, ενώ είχαν προηγηθεί δέκα άλλοι Αμερικανοί αστροναύτες, στη διάρκεια πέντε προηγούμενων αποστολών, με πρώτη προσελήνωση της αποστολής Απόλλων 11 το 1969.
Τα τελευταία χρόνια η Κίνα έχει προσεληνώσει με επιτυχία τρεις ρομποτικές αποστολές και σχεδιάζει δική σεληνιακή βάση για τη δεκαετία του 2030, η Ινδία και το Ισραήλ έστειλαν δικές τους σεληνιακές αποστολές το 2019 αλλά απέτυχαν, ενώ μια νοτιοκορεατική αποστολή βρίσκεται καθ’ οδόν με στόχο να τεθεί σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι.
Γενικά υπάρχει κινητικότητα από αρκετές χώρες με προορισμό τη Σελήνη και οι ΗΠΑ έχουν ένα έξτρα ανταγωνιστικό κίνητρο να προλάβουν.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ