Σε δημόσια διαβούλευση βρίσκεται το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην ολιστική και πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροδιαφυγής.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Υπουργείο Οικονομικών, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 27 Νοεμβρίου, περιλαμβάνοντας σειρά μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, τη φορολογική δικαιοσύνη και την εξασφάλιση των απαιτούμενων πόρων για την ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται με το νομοσχέδιο περιλαμβάνουν:
- Την υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData εντός του 2024
- Την απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων
- Το νέο δίκαιο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών
- Την αύξηση του προστίμου για χρήση μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής
- Τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων
- Τη διακοπή συνεργασίας των εταιριών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας
Αυτά είναι τα σημαντικότερα σημεία του νομοσχεδίου
1. Περιορισμός της χρήσης μετρητών
- Οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται αποκλειστικά με χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής. Συμβόλαια που αναφέρουν μερική ή ολική εξόφληση του τιμήματος με μετρητά είναι άκυρα
- Τα πρόστιμα για αγορές άνω των 500 ευρώ με μετρητά, που είναι σήμερα 100 ευρώ, αυξάνονται στο διπλάσιο της αξίας της συναλλαγής.
2. Διαφάνεια στους ελέγχους
- Θεσπίζεται υποχρεωτική ηλεκτρονική διαβίβαση των λογιστικών αρχείων στην ΑΑΔΕ. Ορίζεται ότι εκπτώσεις φόρων και δαπάνες προς έκπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη, αν τα παραστατικά στα οποία στηρίζονται δεν έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ, καθώς και ότι τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν μπορεί να είναι μικρότερα από τα έξοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα
- Επεκτείνονται οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου για τον προσδιορισμό του εισοδήματος (οι τεχνικές αυτές βασίζονται σε στοιχεία, όπως οι τραπεζικές καταθέσεις, οι δαπάνες σε μετρητά, η ρευστότητα του φορολογούμενου, κ.ά.). Με τη διάταξη ορίζεται ότι οι έμμεσες τεχνικές θα χρησιμοποιούνται σε τρεις ακόμη περιπτώσεις (πέρα από αυτές που ισχύουν ήδη), που είναι οι εξής:
* όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της,
* όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων,
* όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.
Οι έμμεσες τεχνικές εφαρμόζονται ήδη στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόζονται τα λογιστικά πρότυπα ή ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, καθώς και αν τα φορολογικά στοιχεία δεν προσκομισθούν στη Φορολογική Διοίκηση μετά από δύο προσκλήσεις (αντί για μια που ισχύει τώρα).
- Προβλέπεται χρηματικό μπόνους ίσο με το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής (με ελάχιστο 100 ευρώ και μέγιστο 3.000 ευρώ) για τους πολίτες που κάνουν καταγγελίες για παραποιημένες ταμειακές μηχανές μέσω της εφαρμογής «Appodixi», οι οποίες καταλήγουν σε έλεγχο και επιβολή προστίμου
- Θεσπίζεται η δυνατότητα καταγραφής ήχου ή και εικόνας με κάμερες κατά τη διάρκεια των φορολογικών/ τελωνειακών ελέγχων
- Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για νοθεία, λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου: προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για δύο χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε, δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για δύο χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης
- Θεσπίζονται υποχρεώσεις για τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων να λαμβάνουν μέτρα πρόληψης («δέουσας επιμέλειας») για τη νοθεία και το λαθρεμπόριο καυσίμων στα πρατήρια με τα οποία συνεργάζονται. Μεταξύ άλλων, υποχρεούνται να ελέγχουν αν τα πρατήρια διαθέτουν το σύστημα ελέγχου εισροών – εκροών, καθώς και τις απαιτούμενες άδειες και πιστοποιητικά. Επίσης, υποχρεούνται να κάνουν έναν τουλάχιστον έλεγχο ποιότητας καυσίμου το χρόνο. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις οι εταιρείες θα διακόπτουν τη συνεργασία, θα αποσύρουν το σήμα τους από τα παραβατικά πρατήρια και θα ενημερώνουν την ΑΑΔΕ.
3. Βραχυχρόνιες μισθώσεις
Εισάγονται ρυθμίσεις για τη διασφάλιση ισότιμου ανταγωνισμού στην τουριστική αγορά, τη διασταύρωση των εισοδημάτων και την ενίσχυση του κλάδου της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι:
- Φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Το εισόδημα που αποκτάται από νομικά πρόσωπα, από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου, θεωρείται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και υπόκειται σε ΦΠΑ.
- Αυξάνονται τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο «Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής», στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ (σήμερα το πρόστιμο είναι 5.000 ευρώ).
- Ορίζεται ως βραχυχρόνια η μίσθωση ακινήτου, ανεξάρτητα αν είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα ή όχι, για χρονική διάρκεια μικρότερη των εξήντα ημερών κάθε φορά και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες, πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
- Επεκτείνεται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5 % επί των εσόδων.
- Καταργείται ο φόρος διαμονής και θεσπίζεται το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση», σε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, τουριστικές επαύλεις, βραχυχρόνιες μισθώσεις και τουριστικές επαύλεις. Το τέλος κλιμακώνεται κατά τους μήνες Μάρτιο έως Οκτώβριο από 1,5 έως 10 ευρώ την ημέρα και από Νοέμβριο έως Φεβρουάριο από 0,5 έως 4 ευρώ την ημέρα.
4. Δίκαιο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες
Θεσπίζεται το ελάχιστο τεκμαιρόμενο κέρδος από την άσκηση ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς και η μείωση κατά 50% του τέλος επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα από το τεκμήριο, ενώ για όσους δηλώνουν χαμηλότερα εισοδήματα, το τέλος μειώνεται κατά 25%. Βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι ότι η προσωπική συνεισφορά κάθε ελεύθερου επαγγελματία στην ατομική του επιχείρηση δεν μπορεί να αποτιμάται σε επίπεδο χαμηλότερο από το εισόδημα του μισθωτού που πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό. Προκειμένου να μην υπάρχει εξισωτική αντίληψη, το ύψος της προσωπικής αυτής συνεισφοράς προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό της φορολογίας λαμβάνονται υπόψιν:
- Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ
- Συντελεστής προσαύξησης του ποσού που προκύπτει από το προηγούμενο κριτήριο, στις περιπτώσεις που ο ετήσιος τζίρος είναι υψηλότερος από το μέσο όρο του εκάστοτε κλάδου. Η προσαύξηση είναι 35 % για όσους πραγματοποιούν τζίρο μεγαλύτερο του μέσου όρου, 70% για τζίρο μεγαλύτερο του 150% του μέσου όρου και 100% για τζίρο που υπερβαίνει το διπλάσιο του μέσου όρου
- Το 10 % του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.
Το ελάχιστο τεκμαιρόμενο κέρδος ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο 50.000 ευρώ και είναι το άθροισμα τριών συντελεστών.
Ορίζεται ότι το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, για το τέταρτο έτος μειώνεται κατά 67 % και για το πέμπτο έτος κατά 33 %.
5. Άλλες ρυθμίσεις
Εισάγεται σειρά νέων ρυθμίσεων που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
- Μεγαλύτερη μείωση φόρου για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων. Οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι με το σημερινό καθεστώς εκπίπτει το 40 % της δαπάνης (το όριο αυτό καταργείται με το νομοσχέδιο) ενώ λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες μόνο για τις εργασίες κι όχι για τα υλικά (οι οποίες περιλαμβάνονται με το νομοσχέδιο).
- Μειώνονται όπως είχε ήδη γίνει γνωστό οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου (από 0,5 σε 0,2%) και χρηματιστηριακών συναλλαγών κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις.
- Για τις φορολογικές δηλώσεις συζύγων, προβλέπεται ότι η δήλωση μπορεί να υποβάλλεται χωριστά, εφόσον ένας τουλάχιστον εκ των συζύγων το επιλέξει με δήλωσή του μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του έτους υποβολής της δήλωσης. Η επιλογή της χωριστής δήλωσης είναι δεσμευτική και για τον άλλο σύζυγο, είναι ανέκκλητη για το πρώτο έτος που αφορά και ισχύει για κάθε επόμενο φορολογικό έτος, αν δεν ανακληθεί μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του αντίστοιχου έτους.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ