Ο πόλεμος στο Ισραήλ μαίνεται μετά την επίθεση της Χαμάς το περασμένο Σάββατο (7/10) και πολλοί αναρωτιούνται τι θα συμβεί με τις τιμές του πετρελαίου σε μία πιθανή εμπλοκή του Ιράν.
Το Ιράν στηρίζει εδώ και χρόνια ανοιχτά τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς.
Μάλιστα ο θρησκευτικός ηγέτης της χώρας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεν έκρυψε τη χαρά του για την επίθεση, που έχει κοστίσει τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους στο Ισραήλ, λέγοντας ότι θέλει να «φιλήσει τα χέρια εκείνων, που σχεδίασαν την επίθεση».
Η Wall Street Journal μετέδωσε ότι οι τελευταίες λεπτομέρειες της επίθεσης επιβεβαιώθηκαν στη Βηρυτό, σε συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης και εκπρόσωποι τεσσάρων στηριζόμενων από το Ιράν εξτρεμιστικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, ενώ ο εκπρόσωπος της παλαιστινιακής τρομοκρατικής οργάνωσης, Γκάζι Χαμάντ, επιβεβαίωσε ο ίδιος στο BBC ότι η Χαμάς έχει τη στήριξη της Τεχεράνης.
«Εάν το Ιράν “μπει” στον πόλεμο, θα δούμε πολύ υψηλότερες τιμές πετρελαίου, προφανώς», σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Pioneer, Scott Sheffield, στο CNBC.
Το Ιράν είναι σημαντικός παραγωγός αργού πετρελαίου και μια ευρύτερη σύγκρουση θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντική απειλή για τις παγκόσμιες προμήθειες αργού, οι οποίες έχουν μειωθεί από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία τους τελευταίους μήνες.
Το πανίσχυρο «χαρτί» του Ιράν
Παρόλα αυτά, οι ΗΠΑ και η Δύση δε συζητούν καν το ενδεχόμενο κυρώσεων όσο το Ιράν δεν εμπλέκεται ανοιχτά στον πόλεμο στο Ισραήλ.
Αυτό διότι, το Ιράν έχει στα χέρια του ένα πανίσχυρο «χαρτί», που δεν είναι άλλο από τον έλεγχο των Στενών του Ορμούζ.
Από αυτόν τον στενό υδάτινο διάδρομο, που συνδέει τον Περσικό Κόλπο και τον Κόλπο του Ομάν και έχει δύο ναυτιλιακές λωρίδες που έχουν πλάτος δύο ναυτικά μίλια η καθεμία, περνάει το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και πάνω από το 25% της παγκόσμιας προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Τα Στενά του Ορμούζ είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια ναυτιλία, ειδικά για το πετρέλαιο, αφού οι δυνατότητες παράκαμψής τους είναι ελάχιστες. Μόνο η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αγωγούς που μπορούν να μεταφέρουν πετρέλαιο εκτός του Περσικού Κόλπου.
Τα τελευταία χρόνια, το Ιράν εκμεταλλεύεται την παγκόσμια εξάρτηση από τα στενά του Ορμούζ για επίδειξη δύναμης. Ουκ ολίγες φορές οι Φρουροί της Επανάστασης έχουν καταλάβει δεξαμενόπλοία ενώ πολλές «επιθέσεις δολιοφθοράς» σε πλοία αποδόθηκαν στο Ιράν. Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, τα τελευταία δύο χρόνια, το Ιράν έχει επιτεθεί ή έχει καταλάβει περίπου 20 εμπορικά πλοία (μεταξύ των οποίων και ελληνικών συμφερόντων). Τον Μάιο του 2022 οι Φρουροί της Επανάστασης κατέλαβαν τα ελληνόκτητα δεξαμενόπλοια Δέλτα Ποσειδών και Prudent Warrior.
«Η κατάσταση στη ναυτιλία στα στενά του Ορμούζ είναι πολύ τεταμένη εδώ και αρκετό καιρό», δήλωσε στο Foreign Policy ο Άντριου Λιούις, απόστρατος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. «Επιτρέψαμε στους Φρουρούς της Επανάστασης να παρενοχλούν πλοία και να διεξάγουν ασκήσεις δίπλα στη λωρίδα κυκλοφορίας και τους επιτρέψαμε να κραδαίνουν τα όπλα δίπλα σε ένα αεροπλανοφόρο. Μπορούν να κάνουν μεγάλη ζημιά σε ένα αεροπλανοφόρο; Όχι. Αλλά μπορούν να σκοτώσουν ανθρώπους» πρόσθεσε.
Ο ρόλος του Ισραήλ στην ενέργεια
Δεν είναι όμως μόνο η πιθανότητα εμπλοκής του Ιράν και μπλοκαρίσματος των Στενών του Ορμούζ, που πυροδοτεί ανησυχία στην αγορά ενέργειας.
Με τους άφθονους υπεράκτιους πόρους φυσικού αερίου του, το Ισραήλ ονειρευόταν από καιρό να καθιερωθεί ως σημαντικός ενεργειακός «παίκτης» στην Ανατολική Μεσόγειο και στις πιο φιλόδοξες στιγμές του, ακόμη και να γίνει βασικός προμηθευτής της Ευρώπης.
Στον απόηχο της επίθεσης της Χαμάς τα προθεσμιακά συμβόλαια του φυσικού αερίου και του πετρελαίου είδαν την τιμή τους να αυξάνεται κατά 14% και 4% αντίστοιχα.
Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν εν μέρει επειδή το Ισραήλ έκλεισε μια μεγάλη υπεράκτια πλατφόρμα παραγωγής, που βρίσκεται στο βεληνεκές πυραύλων της Γάζας.
Καθώς οι μάχες επιδεινώθηκαν τη Δευτέρα, το Ισραήλ ζήτησε από τη Chevron να διακόψει την παραγωγή στο υπεράκτιο κοίτασμα Tamar, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ του ισραηλινού φυσικού αερίου και είναι επίσης πηγή ενέργειας για την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Υπάρχουν μεγαλύτερα ισραηλινά υποθαλάσσια κοιτάσματα, τα οποία δεν έχουν επηρεαστεί ακόμη, καθώς και μικρότερα, αλλά ο χερσαίος πόλεμος έχει ήδη υπεράκτιες επιπτώσεις.
«Το μέλλον ήταν λαμπρό για το Ισραήλ, όσον αφορά στο να καταστεί ένας περιφερειακός, ακόμη και παγκόσμιος παίκτης» στον τομέα του φυσικού αερίου, σχολιάζει ο Σοχμπετ Καρμπουτς, ειδικός σε θέματα ενέργειας στο Μεσογειακό Παρατηρητήριο Ενέργειας.
Το πρόβλημα προς το παρόν είναι ότι το Ισραήλ πρόκειται να πάρει φυσικό αέριο από κάπου αλλού, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτροπή τάνκερ μεταφοράς LNG. Και αυτό σημαίνει ότι οι τιμές θα αυξηθούν πάλι στην Ευρώπη.
«Εάν το ζήτημα κλιμακωθεί, το ενεργειακό σοκ θα είναι παγκόσμιο και όχι περιφερειακό» προειδοποίησε.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ