Σε ηλικία 100 ετών πέθανε ο εμπνευστής του μακιαβελικού – κατά πολλούς – realpolitik και «μαέστρος» στην παρασκηνιακή χειραγώγηση της εξουσίας, Χένρι Κίσινγκερ, ο οποίος αποτέλεσε έναν από τους πιο επιτυχημένους Υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ, με το όνομά του να έχει συνδεθεί με κορυφαία παγκόσμια ιστορικά γεγονότα.
Από την πρώτη στιγμή που αναρριχήθηκε στον υπουργικό θώκο, αμέσως μετά το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ που «γκρέμισε» τον πρόεδρο Νίξον και ανέδειξε την πολιτική διαπλοκή, ο Κίσινγκερ ασχολήθηκε με μεγάλα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, εφαρμόζοντας τη λεγόμενη «διαμεσολαβητική διπλωματία» για την επίτευξη ειρήνης στη Μέση Ανατολή, τον πόλεμο στο Βιετνάμ και την αναθέρμανση των σχέσεων ΗΠΑ και Κίνας.
Ο ρόλος του στον Πόλεμο του Βιετνάμ και την ανατροπή Αλιέντε
«Το Βιετνάμ αντιπροσώπευε μια μοναδική κατάσταση, γεωγραφικά, εθνοτικά, πολιτικά, στρατιωτικά και διπλωματικά. Στις δημόσιες δηλώσεις μας, πιστεύω ότι μπορούμε έντιμα να αποφύγουμε την αυτομαστιγώση και ότι δεν πρέπει να χαρακτηρίσουμε το ρόλο μας στη σύγκρουση ως επαίσχυντη καταστροφή.
Πιστεύω ότι οι προσπάθειές μας, στρατιωτικά, διπλωματικά και πολιτικά, δεν ήταν μάταιες.
Πληρώσαμε υψηλό τίμημα, αλλά κερδίσαμε δέκα χρόνια χρόνου… Δεν πιστεύω ότι οι στρατιώτες μας ή ο λαός μας πρέπει να ντρέπονται», ανέφερε σε ένα υπόμνημα προς τον τότε πρόεδρο Τζέραλντ Φορντ, το 1975, την ώρα που 30.000 Αμερικανοί είχαν καταλήξει στο Βιετνάμ.
Μάλιστα, καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Νίξον, τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ όσο και ο Κίσινγκερ δέχθηκαν σφοδρότατη κριτική ότι παρέτειναν συνειδητά και χωρίς λόγο τον πόλεμο, που οδήγησε στον θάνατο συνολικά 58.281 Αμερικανούς και 1.100.000 στρατιώτες του Βορείου Βιετνάμ και Βιετκόνγκ.
Σε μια κίνηση, που μέχρι σήμερα σηκώνει πολλή συζήτηση, ο Αμερικανός διπλωμάτης αποφάσισε να μοιραστεί το Νόμπελ Ειρήνης του 1973 με τον Υπουργό Εξωτερικών του Βορείου Βιετνάμ, Λε Ντουκ Το, με τον τελευταίο να αρνείται, σημειώνοντας ότι επί της ουσίας δεν υπάρχει πραγματική ειρήνη στο Βιετνάμ.
Εκτός από την άρνηση του Το, δύο μέλη της επιτροπής Νόμπελ παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη βράβευση του Κίσινγκερ, οποίος χρόνια αργότερα έλεγε:
«Για μένα, η τραγωδία του Βιετνάμ ήταν οι διαιρέσεις που σημειώθηκαν στις ΗΠΑ, οι οποίες κατέστησαν, τελικά, αδύνατο να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα συμβατό με τις θυσίες που είχαν γίνει».
Την ίδια περίοδο, ο Κίσινγκερ δέχθηκε σφοδρότατη κριτική για τους χειρισμούς του στην ανατροπή της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αλιέντε, στη Χιλή, λόγω του γεγονότος ότι η «επίδρασή του Χιλιανού προέδρου μπορεί να αποβεί ύπουλη».
Σε αποκαλυπτικά κείμενα που έφερε στο φως το Αρχείο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, επιβεβαιώνονται οι κινήσεις της αμερικανικής διπλωματίας για την ανατροπή του Χιλιανού ηγέτη και τη συνδρομή στην εδραίωση της δικτατορίας Πινοσέτ στη Χιλή, μέσω σειράς εγγράφων και απομαγνητοφωνήσεων τηλεφωνικών συνομιλιών του Κίσινγκερ με τους πραξικοπηματίες.
«Η εκλογή του Αλιέντε ως προέδρου της Χιλής θέτει για εμάς μια από τις σοβαρότερες προκλήσεις που αντιμετώπισε ποτέ αυτό το ημισφαίριο και η απόφασή σας σχετικά με το τι θα κάνετε γι’ αυτό μπορεί να είναι η πιο ιστορική και δύσκολη απόφαση για τις εξωτερικές υποθέσεις που θα πάρετε φέτος.
Δεν διακυβεύονταν μόνο αμερικανικές επενδύσεις ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, αλλά και το ύπουλο αποτέλεσμα μοντέλου της δημοκρατικής εκλογής του.
Το παράδειγμα μιας επιτυχημένης εκλεγμένης μαρξιστικής κυβέρνησης στη Χιλή θα είχε σίγουρα αντίκτυπο -και μάλιστα άνευ προηγούμενου- σε άλλα μέρη του κόσμου, ιδίως στην Ιταλία- η μιμητική εξάπλωση παρόμοιων φαινομένων αλλού θα επηρέαζε με τη σειρά της σημαντικά την παγκόσμια ισορροπία και τη δική μας θέση σε αυτήν», υπογράμμισε σε ένα από τα υπομνήματά του προς τον Νίξον ο Κίσινγκερ.
Οι ενέργειες του Foreign Office στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο
Συμμετέχοντας σε παρασκηνιακές διεργασίες για την εδραίωση της Χούντας του Ραφαέλ Βιδέλα στην Αργεντινή και τις σφαγές σε Πακιστάν και Μπαγκλαντές, ο Κίσινγκερ φαίνεται πως γνώριζε τα πάντα για το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου στην Κύπρο, φτάνοντας στο σημείο να καλύψει ακόμη και την τουρκική εισβολή.
Όπως πίστευε, η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελούσε «αγκάθι» για την Ατλαντική Συμμαχία, με εμπιστευτικά έγγραφα του Foreign Office να επιβεβαιώνουν ότι μοναδικός στόχος των ΗΠΑ για την επίλυση του Κυπριακού ήταν να ικανοποιηθεί η τουρκική πλευρά.
Μάλιστα, αποκαλυπτικό δημοσίευμα των «New York Times» ανέφερε ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και, προσωπικά ο Κίσινγκερ, ήταν ενήμεροι για το πραξικόπημα, με τον τότε Υφυποργό Εξωτερικών, Τζόσεφ Σίσκο, να βρίσκεται σε επαφές με την Άγκυρα και τον πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ