Σαν σήμερα (2/9) «έσβησε» πριν από δυο χρόνια ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης, Μίκης Θεοδωράκης, οι μελωδίες του οποίου παραμένουν μέχρι σήμερα αναλλοίωτες και επίκαιρες.
Ο σπουδαίος Μίκης, κατά κόσμον, Μιχαήλ Θεοδωράκης, γεννήθηκε στη Χίο στις 29 Ιουλίου 1925, από πατέρα Κρητικό και μητέρα Μικρασιάτισσα και, λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του πέρασε τα παιδικά του χρόνια μετακινούμενος σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.
Όπως θυμούνται φίλοι και συγγενείς του, ο Μίκης υπήρξε ασυγκράτητος από πολύ νεαρή ηλικία, δίνοντας την πρώτη του συναυλία, στην Τρίπολη, σε ηλικία μόλις 17 ετών.
Λίγο καιρός αργότερα, στη μεγάλη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 συνελήφθη και βασανίστηκε για πρώτη φορά από τους Ιταλούς, ενώ αφού κατάφερε να διαφύγει στην Αθήνα, οργανώθηκε στο ΚΚΕ και στον ΕΛΑΣ, εκτελώντας χρέη διαφωτιστή στον Πέμπτο Τομέα της ΕΠΟΝ.
Παράλληλα, με την πολιτική του δράση, σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη.
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, συνελήφθη και οδηγήθηκε εξόριστος στην Ικαρία, από όπου προσπάθησε να αποδράσει ανεπιτυχώς με τους άλλους εξόριστους υπό τον Βασίλη Ζάννο και αργότερα στη Μακρόνησο, όπου βασανίστηκε μέχρι παράλυσης.
Οι σπουδές στη Γαλλία και η επιστροφή στην Ελλάδα
Μετά το τέλος του εμφυλίου σπαραγμού, αποφοίτησε από το Ωδείο με δίπλωμα στην αρμονία και έφυγε με κρατική υποτροφία στο Παρίσι, μαθητεύοντας πλάι στον Ολιβιέ Μεσιάν και τον Εζέν Μπιγκό.
Εκεί, σύνθεσε μουσική για το μπαλέτο της Λουντμίλα Τσέρινα, το Κόβεντ Γκάρντεν, το Μπαλέτο της Στουτγκάρδης και τον κινηματογράφο και, το 1957, πήρε το πρώτο βραβείο του Φεστιβάλ της Μόσχας από τον Σοστακόβιτς για το έργο του Σουίτα No 1 για πιάνο και ορχήστρα.
Το 1960 επέστρεψε στην Ελλάδα και ηχογράφησε για πρώτη φορά τον «Επιτάφιο», το οποίο έφερε κάτι νέο στη σύγχρονη λαϊκή μουσική και ποίηση, συνδιάζοντας το ευρωπαϊκό έντεχνο στοιχείο, ενώ τέλειωσε και το «Άξιο Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη.
«Εν τούτοις δεν βιάστηκα να το παρουσιάσω, γιατί διαισθανόμουνα ότι το ελληνικό κοινό δεν ήταν ακόμη ώριμο για να το δεχτεί. Η πρώτη εκτέλεσή του έγινε στα τέλη του 1964», έγραφε ο ίδιος χρόνια αργότερα.
Η φυλάκιση από τη Χούντα και η μουσική επάνοδος
Κατά τη διάρκεια της Χούντας, πέρασε ξανά στην παρανομία, απευθύνοντας έκκληση για αντίσταση ήδη από τις 23 Απριλίου, ενώ ένα μήνα μετά ίδρυσε μαζί με άλλα άτομα την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση κατά της Δικτατορίας, το Πανελλήνιο Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ).
Τον Αυγούστου του 1967, συνελήφθη και φυλακίστηκε αρχικά στη διαβόητη οδό Μπουμπουλίνας 18 και μετά στις φυλακές Ωρωπού, όπου η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε σοβαρά.
Στο εξωτερικό, τα νέα για την υγεία και τη φυλάκισή του προκάλεσαν θύελλα διαμαρτυριών, με προσωπικότητες όπως οι Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Άρθουρ Μίλερ, Λώρενς Ολίβιε, Υβ Μοντάν να ζητούν την αποφυλάκισή του.
Τελικά, η αποφυλάκιση κατέστη δυνατή και ο Θεοδωράκης μετέβη στο Παρίσι, όπου νοσηλεύτηκε μετά την άφιξη του καθώς έπασχε από φυματίωση.
Μετά την βελτίωση της υγείας του, σύνθεσε τα «Τραγούδια του Αγώνα» και συμμετείχε σε διάφορα ελληνόφωνα προγράμματα της Ντόιτσε Βέλε, με τα οποία επικοινωνούσε με τους Έλληνες μέσω των απαγορευμένων τραγουδιών του και τις πολιτικές απόψεις του.
Μετά την πτώση της Χούντας, επέστρεψε στην Ελλάδα, δίνοντας συναυλίες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό μαζί με τη Μαρία Φαραντούρη και με άλλους καλλιτέχνες.
Είχε εκλεγεί βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου πέντε φορές, μία με την Ε.Δ.Α., δύο με το Κ.Κ.Ε και δύο ως ανεξάρτητος με το ψηφοδέλτιο της Ν.Δ..
Ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης άφησε την τελευταία του πνοή στις 2 Σεπτεμβρίου του 2021, σε ηλικία 96 ετών, δίνοντας για χρόνια μάχη με καρδιολογικά προβλήματα.
Σπουδαία έργα του
- Επιτάφιος
- Λιποτάκτες
- Μικρές Κυκλάδες
- Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν
- Ρωμιοσύνη
- Romancero Gitanο
- Ο ήλιος και ο χρόνος
- Νύχτα θανάτου
- Τα τραγούδια του Αγώνα
- Τα τραγούδια του Ανδρέα
- 18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας, Μπαλάντες (σε ποίηση Μανώλη Αναγνωστάκη)
- Τα λυρικά (σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη)
- Χαιρετισμοί
- Επιβάτη
- Τα πρόσωπα του ήλιου
- Μνήμη της πέτρας,
- Το τραγούδι του νεκρού αδελφού
- Μαγική πόλη
- Άξιον εστί
- Μαργαρίτα
- Επιφάνεια Αβέρωφ
- Κατάσταση πολιορκίας
- Πνευματικό εμβατήριο
- Requiem
- Canto General
- Θεία Λειτουργία
- Λειτουργία για τα παιδιά που σκοτώνονται στον πόλεμο
Στο μεταξύ, αφιερωματική τηλεοπτική συναυλία για τα δύο χρόνια από τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη ετοιμάζει η ΕΡΤ.
Η Μπέττυ Χαρλαύτη και η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Αραβίδη, παρουσιάζουν τον τελευταίο του δίσκο του κορυφαίου συνθέτη.
Μάλιστα, η ερμηνεύτρια Μπέττυ Χαρλαύτη μίλησε για τη συνεργασία της με τον Μίκη Θεοδωράκη…
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ