«Δες τι ωραία παραλία, φαίνονται και τα ψαράκια. Και ο βυθός, τι καθαρός που είναι, με πεντακάθαρη άμμο».
Πόσες φορές δεν έχουμε πει ή δεν έχουμε ακούσει αυτή τη φράση το καλοκαίρι σε κάποια παραλία της Ελλάδας, ηπειρωτικής ή νησιώτικης;
Αλλά αυτή είναι η όμορφη πλευρά του νομίσματος ή του βυθού για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι και να μιλάμε με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Γράφει ο Χρήστος Νάσκας
Υπάρχει και η άλλη πλευρά, αυτή των πληγωμένων βυθών από τους ανθρώπους.
Σε παραλίες, σε λιμάνια, όπου έχει πρόσβαση ο άνθρωπος και μπορεί, δυστυχώς, να πετάει από ένα τσιγάρο μέχρι και ογκώδη αντικείμενα στη θάλασσα.
Ναι, ογκώδη…
Ηλεκτρικές συσκευές, ποδήλατα, οτιδήποτε, αφού βλακωδώς θεωρεί πως ο βυθός είναι η καλύτερη λύση να τα πετάξει. Αδιάψευστοι μάρτυρες για αυτό οι φωτογραφίες που παραθέτει το mynews.gr.
Ενεργοί πολίτες με κοινές ανησυχίες μαζί με την Aegean Rebreath
Κάποιοι άνθρωποι όμως δεν έμειναν αμέτοχοι και αδιάφοροι σε αυτό που συμβαίνει και ίδρυσαν το 2017 την Aegean Rebreath προκειμένου να βοηθήσουν το Αιγαίο να αναπνεύσει, να πάρει και να επιστρέφει το οξυγόνο που χρειάζεται και χρειαζόμαστε.
Το mynews.gr «βούτηξε» στο παρελθόν, στη γέννηση της Aegean Rebreath το 2017, ακολούθησε τη διαδρομή αυτών των εξαιρετικών ανθρώπων που δημιούργησαν τον οργανισμό και έκτοτε προσπαθούν να κάνουν το αυτονόητο. Να προστατεύσουν το Αιγαίο.
Μας μίλησαν για τις δράσεις τους, τη διάθεση και την ενεργή συμμετοχή απλών ανθρώπων με κοινές ανησυχίες για το θαλάσσιο περιβάλλον, για το Δίκτυο Μπλε Δήμων, για το τι μπορούμε να κάνουμε και φυσικά για το δεν πρέπει να κάνουμε.
Μας είπαν όμως και τι τους θυμώνει. Άλλωστε δεν βλέπουν και λίγα τα μάτια τους.
Ας τους ακούσουμε με προσοχή τι έχουν να πουν, αξίζει. Για όλους και κυρίως για το μέλλον μας…
- Τι είναι η Aegean Rebreath , ο σκοπός της ίδρυσης της και οι στόχοι που έχει θέσει;
«Η Aegean Rebreath ιδρύθηκε το 2017 για να απαντήσει στην επείγουσα ανάγκη για απορρύπανση των βυθών και να προάγει την προστασία της βιοποικιλότητας του Αιγαίου. Μια μικρή αρχικά ομάδα από επαγγελματίες και ερασιτέχνες δύτες, περιβαλλοντολόγους αλλά και ενεργούς πολίτες με κοινές ανησυχίες για την κατάσταση των ελληνικών θαλασσών, ξεκίνησε δράσεις υποβρύχιων και παράκτιων καθαρισμών.
Μέσα σε σύντομο διάστημα κατάφεραν να κερδίσουν το ενδιαφέρον και την υποστήριξη πολιτών και φορέων, με αποτέλεσμα η Aegean Rebreath να διευρύνει ολοένα και περισσότερο το έργο της σε επίπεδο εκπαιδευτικό, ερευνητικό, ανάπτυξης βάσης δεδομένων και παροχής τεχνογνωσίας για τη διαχείριση των θαλάσσιων απορριμμάτων.
Ο οργανισμός ανέπτυξε το πρώτο εθνικό δίκτυο σταθμών συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων στη χώρα μας όπως και συγκρότησε το πρώτο Δίκτυο Μπλε Δήμων στην Ελλάδα που πλέον αριθμεί 17 μέλη.
Η Aegean Rebreath, μέσω των δράσεων της, φιλοδοξεί να εισάγει μια νέα κουλτούρα σχετικά με τη μείωση της κατανάλωσης αλλά και την ανακύκλωση ή επαναξιοποίηση των θαλάσσιων απορριμμάτων στο πλαίσιο των αρχών της κυκλικής οικονομίας. Στόχος μας είναι να γίνει ευρέως αντιληπτή η σημασία που έχει η προστασία των θαλασσών μας για τα οικοσυστήματα, την οικονομία και την κοινωνία μας».
«Το Αιγαίο είναι μια ιδιαίτερα επιβαρυμένη ζώνη»
- Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να ανασάνει το Αιγαίο; Πολλοί λένε, κάθε χρόνο και χειρότερα και μιλάμε πάντα σε επίπεδο ρύπανσης
«Το Αιγαίο είναι μία ιδιαίτερα επιβαρυμένη ζώνη παρά την αυθαίρετη άποψη πως η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση στο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τη μοναδική βάση δεδομένων που διατηρεί ο οργανισμός μας για τα απορρίμματα που συλλέγουμε αλλά και από την έρευνα που δημοσιεύσαμε πριν από λίγες ημέρες για τα μικροπλαστικά στις παραλίες της Ελλάδας.
Πλέον ξέρουμε πως ο τουρισμός είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη θαλάσσια ρύπανση καθώς στα τουριστικά νησιά ο αντίκτυπος είναι ξεκάθαρος.
Για να υπάρξει ανάσα όμως στο Αιγαίο θα πρέπει να δούμε συνολική ενεργοποίηση προκειμένου να δημιουργήσουμε ευνοϊκότερες συνθήκες για τις επόμενες γενεές.
Παράλληλα για να υπάρξει αλλαγή θετική θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την ατομική μας ευθύνη και το ατομικό μας αποτύπωμα. Δεν είναι δυνατό σήμερα να καταναλώνουμε πλαστικά μίας χρήσης όταν υπάρχουν πολλαπλές άλλες επιλογές»».
- Ο απλός άνθρωπος είναι ευαισθητοποιημένος ή συνεχίζει να πληγώνει το θαλάσσιο περιβάλλον;
«Δυστυχώς, η πλειονότητα αγνοεί τις επιπτώσεις της ρύπανσης στο θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον. Οι περισσότεροι συμπολίτες μας αν και έχουν ενημερωθεί για τις συνέπειες αρνούνται να αλλάξουν συνήθειες.
Η ουσία όμως και η αλήθεια είναι πως ότι το πλαστικό που καταναλώνουμε επιστρέφει στο σώμα μας μέσω των μικροπλαστικών. Παράλληλα, υπάρχουν πλέον ελληνικά νησιά που αδυνατούν να ελέγξουν τα απορρίμματα που καταναλώνονται στην επικράτεια τους. Το γεγονός αυτό έχει σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για τις τοπικές κοινότητες που σίγουρα δεν είναι άμεσα ορατές».
- Είναι εφικτό να δοθούν κάποιοι αριθμοί από τις μέχρι τώρα δράσεις της Aegean Rebreath; Για να έχουμε μια εικόνα
«Η Aegean Rebreath σε επίπεδο πρόληψης έχει συλλέξει περισσότερα από 123.000 ανακυκλώσιμα υλικά και 22 τόνων αλιευτικών εργαλείων μέσω των σταθμών συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων που διατηρεί σε 17 νησιά, ενώ σε επίπεδο απορρύπανσης έχει ανελκύσει περισσότερους από 45 τόνους υλικών που έχουν πλήρως ταξινομηθεί σε 220 κωδικούς.
Παράλληλα έχουμε και ευρήματα σε επίπεδο έρευνας.
Πλέον έχουμε παράξει σημαντικά στοιχεία που μας επιτρέπουν να αναπτύξουμε στοιχειοθετημένες προτάσεις και παρεμβάσεις».
«Είναι απίστευτο να βρίσκουμε στον βυθό
αντικείμενα που θα βρίσκαμε στις χωματερές»
- Τι είναι αυτό που σας …θυμώνει ή σας στενοχωρεί περισσότερο από αυτά που βλέπετε; Γιατί οι πολλοί δεν μπορούμε να δούμε, εκ των πραγμάτων, τι βλέπετε εσείς στους βυθούς;
«Μας στεναχωρεί και μας θυμώνει η αδιαφορία του κόσμου. Παρά το γεγονός ότι πλέον γνωρίζουμε όλοι μας το πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης, όλοι μας κατηγορούμε την πολιτεία ή τους συμπολίτες μας ενώ λίγα έως και ελάχιστα κάνουμε όταν είναι απαραίτητο να αλλάξουμε τις συνήθειες μας. Το πρόβλημα ξεκινάει από την καθημερινή κατανάλωση μας.
Δεν είναι δυνατόν να αγοράζουμε λαχανικά σε πλαστική συσκευασία και μετά να αναζητούμε τους λόγους που τα μικροπλαστικά βρίσκονται στο σώμα μας. Δεν είναι δυνατόν να πιστεύουμε πως η ανακύκλωση είναι η οριστική λύση όταν κάποια ελάχιστα πλαστικά μπορούν να ανακυκλωθούν έως και ελάχιστες φορές στην καλύτερη των περιπτώσεων.
Για εμάς είναι απίστευτο να βρίσκουμε στους βυθούς αντικείμενα που θα βρίσκαμε σε χωματερές. Αυτό και μόνο δείχνει πόσα πολλά θα πρέπει να αλλάξουν στη νοοτροπία μας παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε στο 2022».
- Στήριξη υπάρχει στην προσπάθεια που κάνετε; Γενικά, όχι μόνο από τους ενεργούς πολίτες…
«Στήριξη υπάρχει από ένα σημαντικό αριθμό εθελοντών, από πολίτες ή ομάδες πολιτών σε τοπικό επίπεδο, από δήμους και το προσωπικό τους, από αλιείς. Αυτή είναι και η δύναμη της Aegean Rebreath.
Ένα μεγάλο δίκτυο συνεργατών σε όλη την Ελλάδα μαζί με τους οποίους αναπτύσσουμε στοχευμένες παρεμβάσεις σε όλη την Ελλάδα. Στην προσπάθεια αυτή φέρνουμε μαζί και τον ιδιωτικό φορέα πετυχαίνοντας τη διασύνδεση της κοινωνίας των πολιτών, των αλιέων, των δημοτικών και κεντρικών αρχών και των εταιρειών.
Διότι η θαλάσσια ρύπανση αφορά όλους μας και όλοι μας καλούμαστε να συμβάλλουμε».
- Γιατί να γίνει κάποιος εθελοντής και να ασχοληθεί με τις δράσεις σας;
«Διότι η Aegean Rebreath ανήκει σε όλους που μοιράζονται τις ίδιες αρχές, ανησυχίες αλλά και την ίδια επιθυμία να αλλάξει η κατάσταση ριζικά. Είμαστε ένας οργανισμός που λειτουργεί πλήρως επαγγελματικά σε οριζόντια βάση και φυσικά προστατεύουμε το άριστο κλίμα μεταξύ των μελών.
Αλλά και σε επίπεδο παραγωγικότητας η Aegean Rebreath έχει αποδείξει πως πραγματικά φέρνει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς μαζί αναδεικνύοντας το νόημα της περιβαλλοντικής δημοκρατίας αναπτύσσοντας την ίδια στιγμή ουσιαστικές και στοχευμένες παρεμβάσεις».
«Ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών με το Δίκτυο Μπλε Δήμων»
- Τι είναι το Δίκτυο Μπλε Δήμων;
«Το 2021 η Aegean Rebreath, στη βάση των μνημονίων συνεργασίας με τους Δήμους που έχουν εγκαταστήσει Σταθμούς Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων, δημιούργησε το Δίκτυο “Μπλε” Δήμων. Σήμερα το Δίκτυο αποτελείται από 17 μέλη-δήμους ανά την Ελλάδα και συντονίζεται από τον οργανισμό μας.
Σκοπός του Δικτύου “Μπλε” Δήμων είναι η ανάπτυξη πρακτικών και πολιτικών για το θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και η μεταφορά τοπικών πρακτικών σε εθνικό επίπεδο. Ήδη από την αρχή λειτουργίας του Δικτύου τα μέλη συμμετείχαν στην προσπάθεια καταγραφής των προβλημάτων που εντοπίζονται στην επικράτεια τους αλλά και των καλών πρακτικών που εφαρμόζουν για το θαλάσσιο περιβάλλον. Αυτή ήταν και η πρώτη ανάλογη προσπάθεια που έλαβε χώρα στην Ελλάδα.
Στο δίκτυο συμμετέχουν δήμαρχοι, δημοτικοί υπάλληλοι, εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών, εκπρόσωποι από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών οι οποίοι και συμμετέχουν στην ανάπτυξη καλών πρακτικών, την παραγωγή πρωτογενών δεδομένων, την ανάπτυξη στοιχειοθετημένων συστάσεων προς την κεντρική κυβέρνηση και την υλοποίηση κοινών δράσεων.
Το δίκτυο λειτουργεί σε συντονισμό με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, στο οποίο διοχετεύονται ευρήματα και προτάσεις που αναπτύσσονται από τα μέλη.
Το Δίκτυο “Μπλε” Δήμων αποτελεί το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα περιβαλλοντικής δημοκρατίας καθώς δίνεται η δυνατότητα στις τοπικές κοινωνίες να συμμετάσχουν πλέον ενεργά στην παροχή κατευθύνσεων για την χάραξη πολιτικών σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο».
«Έχει τη δύναμη ο πολίτης να αλλάξει πολλά»
- Ποια συμβουλή θα δίνατε σε όλους εμάς; Τι πρέπει να κάνουμε για να βελτιώσουμε την υπάρχουσα κατάσταση; Ήδη τα… SOS για το μέλλον του πλανήτη είναι πάρα πολλά
«Πιστεύουμε πως το πρώτο βήμα είναι η συνειδητοποίηση της δύναμης που έχει ο κάθε πολίτης ξεχωριστά. Της δύναμης που μπορεί να αλλάξει πολλά. Ξεκινώντας από την υπεύθυνη προσωπική στάση για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μας έως και την ενεργοποίηση για την ανάληψη δράσης.
Όλοι έχουμε ένα σημαντικό ρόλο να επιτελέσουμε.
Οι εταιρείες ρυθμίζουν την παραγωγή τους βάσει των προτιμήσεων των καταναλωτών, επομένως είμαστε εμείς αυτοί που θα δείξουμε την επόμενη ημέρα.
Η τοπική αυτοδιοίκηση και η κεντρική κυβέρνηση ψηφίζεται πάλι από εμάς.
Έχουμε σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουμε προκειμένου η υπεύθυνη περιβαλλοντική διαχείριση να αποτελέσει κεντρικό παράγοντα χάραξης πολιτικών με τρόπο ουσιαστικό και όχι θεωρητικό όπως συμβαίνει μέχρι και σήμερα».
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ