Σαν σήμερα υπεγράφη στις 2 Νοεμβρίου του 1917 η περιβόητη συνθήκη του Μπάλφουρ, η οποία έβαλε τα θεμέλια γι’ αυτό που μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ονομάστηκε ως «Ιδρυτική Διακήρυξη για τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ».
Όλα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της νικηφόρας Αραβικής Επανάστασης κατά των Οθωμανών, αποσκοπώντας στην ανεξαρτησία των αραβόφωνων πληθυσμών και στη δημιουργία ενός ενιαίου κράτους που θα ξεκινά από το Χαλέπι και θα φτάνει ως και την Υεμένη.
Σε όλη αυτήν την εξέγερση, η Βρετανία υποστήριζε στρατιωτικά τον σαραφινικό στρατό με επικεφαλής τον Σαρίφ Χουσεΐν και τους Χασεμίτες, υποσχόμενη ότι μετά την Επανάσταση θα αναγνώριζαν αυτό το νέο κράτος που θα προέκυπτε.
Σύντομα, όμως, οι προσδοκίες των αραβόφωνων πληθυσμών θα διαψεύδονταν πανηγυρικά όχι με μια, αλλά με δυο διακηρύξεις.
Την ώρα, όμως, που η Αραβική Επανάσταση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος κόντευε να τελειώσει, η Βρετανία επεδίωκε την ενίσχυση της ισχύος της, μέσω της υποστήριξης του σιωνιστικού κινήματος, που αναπτύσσονταν με ταχείς ρυθμούς τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική.
Έτσι, γεννήθηκε από τον πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας, Άρθρουρ Μπάλφουρ, και η ιδέα της λεγόμενης Διακήρυξης Μπάλφουρ, που ευαγγελιζόταν τη δημιουργία της «εβραϊκής εθνικής εστίας», η οποία σε κάθε περίπτωση θα σέβεται «τα πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα των μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη, ή τα δικαιώματα και το πολιτικό καθεστώς που απολαμβάνουν οι Εβραίοι στις υπόλοιπες χώρες».
Μείζον, ωστόσο, ζήτημα πριν την υπογραφή της διακήρυξης αποτέλεσε ο όρος «εβραϊκή πατρίδα», που επελέγη αντί της «πολιτείας», καθώς κύκλοι της βρετανικής διπλωματίας παραδέχονταν ότι στόχος τους δεν ήταν η δημιουργία ενός εβραϊκού κράτους, αλλά η διεθνή αναγνώριση τους, η οποία χάρη στην αλλαγή μιας πρόθεσης στη διακήρυξη θα οροθετούσε αυτήν την «πατρίδα» εντός στην Παλαιστίνης, προκειμένου να αποφευχθεί ο μετέπειτα εποικισμός του Ισραήλ στην περιοχή.
Τελικά, η επιστολή περιελήφθηκε μετά από 3 χρόνια στη Συνθήκη των Σεβρών, με την οποία η πάλαι ποτέ κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατορία διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη, και προκάλεσε μια σειρά τριγμών και διαρκών πολέμων, που έχουν σπείρει τον θάνατο στη Μέση Ανατολή.
Όσο για την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, έγινε σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα, στις 14 Μαΐου 1948, όταν ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Σιωνιστικού Κογκρέσου, Δαβίδ Μπεν – Γκουριόν, (1886-1973) ανάγνωσε την ιδρυτική διακήρυξη, βάσει της οποίας η επιστροφή των Εβραίων στη Γη της Επαγγελίας θα ήταν και πάλι δυνατή.
«Στο πλαίσιο μιας πρότασης για την ειρήνη και των καλών γειτονικών σχέσεων δίνουμε χέρι φιλίας σε όλα τα γειτονικά κράτη και τους λαούς τους και τους καλούμε να δημιουργήσουν δεσμούς συνεργασίας και αλληλοβοηθείας με τον κυρίαρχο εβραϊκό λαό, που έχει εγκατασταθεί στη δική του γη», σημειώνοντας μεταξύ άλλων στη διακήρυξη της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ.
Τι ανέφερε η περιβόητη διακήρυξη του Μπάλφουρ
«Αγαπητέ Λόρδε Ροθτσάιλντ.
Έχω την μεγάλη ευχαρίστηση να μεταφέρω, εξ ονόματος της κυβέρνησης της Αυτού Μεγαλειότητας, την ακόλουθη δήλωση συμπάθειας για τις Εβραϊκές Σιωνιστικές φιλοδοξίες, η οποία έχει υποβληθεί κι εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας, αντιμετωπίζει θετικά την εγκαθίδρυση στην Παλαιστίνη μιας εθνικής εστίας για τον εβραϊκό λαό και θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διευκολύνει την επίτευξη αυτού του σκοπού.
Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι τίποτα δεν θα γίνει που να μπορεί να θίξει τα πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα των υφιστάμενων μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη ή τα δικαιώματα και το πολιτικό στάτους των Εβραίων που απολαμβάνουν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Θα σας ήμουν ευγνώμων εάν φέρνατε τη δήλωση αυτή σε γνώση της Σιωνιστικής Ομοσπονδίας.
Με τιμή,
Άρθουρ Τζέιμς Μπάλφουρ.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ