Είναι κάτι νύχτες που μπορούν να σου αλλάξουν τη ζωή. Είναι και η μουσική, το μπουζούκι, ο έρωτας. Είναι και η Κωνσταντινούπολη…
Είναι αυτοί που τολμούν να σε «ταξιδέψουν» με τη μουσική τους, να συνυπάρξουν αρμονικά, να ανοίξουν τα φτερά τους και να γνωρίσουν τόπους, χώρους, πόλεις και ανθρώπους.
Όπως ο Ανδρέας Σαραντίδης, ο Έλληνας που διδάσκει μπουζούκι σε Τούρκους, αλλά και σε Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη, σε μια πόλη που έχει αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στην ιστορία. Για πάντα…
Γράφει ο Χρήστος Νάσκας
Επιμέλεια video: Γιάννης Χαλκίτης
Ο Ανδρέας Σαραντίδης (με καταγωγή από τα Κουφάλια Θεσσαλονίκης και ρίζες από Σμύρνη και την περιφέρεια της Κωνσταντινούπολης)) έφυγε από την Ελλάδα πρώτη φορά για την «πόλη των πόλεων» μετά από σχετική πρόταση που του είχε γίνει. Το mynews.gr μίλησε μαζί του και ο Ανδρέας Σαραντίδης μας ξετύλιξε το κουβάρι του χρόνου από τη στιγμή που βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Σημαντική στιγμή στη ζωή του ήταν η συγγραφή του βιβλίου «BUZUKIST», που από την πρώτη έκδοσή του μέχρι και σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς για τους Τούρκους που θέλουν να μάθουν να παίζουν μπουζούκι. Μπουζούκι διδάσκει και σε Έλληνες, νεαρής κυρίως ηλικίας.
Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή και Μέγαρο Μουσικής Σμύρνης, δυο μέρη όπου βρέθηκε ο Ανδρέας για διαφορετικούς…μουσικούς λόγους αλλά σίγουρα πολύτιμους για τα όσα βίωσε εκεί.
Όπως λέει χαρακτηριστικά στο mynews.gr για το μπουζούκι: «Είναι μοναδικό το ηχόχρωμά του παγκοσμίως».
Η πρώτη επαφή με την Κωνσταντινούπολη και η γνωριμία με τη γυναίκα του
Χρονιά ορόσημο για τον Ανδρέα Σαραντίδη είναι το 2014, όταν πρωτοπήγε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ και τα χρόνια που ακολούθησαν, όπως λέει στο mynews.gr, υπήρξαν νέες συνεργασίες, η επιστροφή στην Ελλάδα και κυρίως η γνωριμία με τη γυναίκα του. Ο έρωτας που προαναφέραμε…
Για να φτάσουμε στο 2019-20 οπότε και εξέδωσε το βιβλίο, που αγκαλιάστηκε αμέσως αφού έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσουν οι Τούρκοι στη γλώσσα τους την εκμάθηση του μπουζουκιού.
Ο Ανδρέας, μέσω της μουσικής δραστηριοποιείται και σε άλλους τομείς όπως θα διαβάσετε στη συνέντευξη που ακολουθεί, ενώ έχει αφήσει τη σφραγίδα του, μεταξύ άλλων και στα εξής:
* Την έκδοση του βιβλίου «BUZUKIST» για πρώτη φορά το 2020. Γνώρισε τεράστια επιτυχία και εξαντλήθηκε αμέσως. Επανεκδίδεται και αποτελεί τη μοναδική μέθοδο εκμάθησης μπουζουκιού γνωρίζοντας την καταξίωση και τον σεβασμό. Σημαντικό ρόλο για τον Ανδρέα έπαιξαν τρεις άνθρωποι, ο Γιάννης Δεμιρτζόγλου, ο Δημήτριος Ζώτος και ο Evrim Atesler.
Μάλιστα, για τον Ανδρέα και τον Evrim η έκδοση του βιβλίου αποτέλεσε και μια διέξοδο, μέσω της μουσικής, τον καιρό της πανδημίας. Δημιούργησαν κάτι που παράγει έργο μέχρι και σήμερα και είναι το μοναδικό βιβλίο στην ιστορία της Τουρκικής μουσικής που έχει γραφτεί για την εκμάθηση του μπουζουκιού στην Τουρκική γλώσσα. Και μάλιστα από ξένο.
• Στην ταινία της αληθινής ιστορίας που γνωρίζει μεγάλη επιτυχία και παίζει πλέον και στο BlueTv «SEARCHING FOR RODAKI»
• Στην Πατριαρχική Μεγάλη Του Γένους Σχολή με τους μαθητές για την συναυλία τις ημέρες των γιορτών
• Καλεσμένος ως σολίστας στο Μέγαρο Μουσικής της Σμύρνης σε συνεργασία με την ορχήστρα ΩΚΕΑΝΟΣ και τον Evrim Atesler, στη συναυλία με τίτλο ΜΑΖΙ για τα 100 χρόνια από την ανταλλαγή του 1922. Επίσης, συμμετείχε σε δυο μεγάλες συναυλίες με μικτή ορχήστρα, Ελλήνων και Τούρκων μουσικών. Και μι ακόμη το καλοκαίρι στο μεγαλύτερο πάρκο της Σμύρνης, εκεί που ξεκίνησε το REBEDUO μαζί με τον Evrim Atesler. Η δική του ταυτότητα και αυτό που τον δένει με τον Evrim Atesler.
• Στην μεγάλη συναυλία-stand up show στη διάρκεια του φεστιβάλ κωμωδίας της Κωνσταντινούπολη με τον πασίγνωστο Ata Demirerer
• Συνεργασία ως αποκλειστικός σολίστ και βασικό μέλος της ορχήστρας της τραγουδίστριας Ziynet Sali
• Σε καλλιτεχνική συνεύρεση με τρία αδέλφια από το Χαλέπι, τους Hakki Brothers in the studio project. Αυτή ήταν και η εταιρία που δημοσίευσε την πρώτη του σύνθεση στην Τουρκία και μπήκε στη δισκογραφία της γειτονικής χώρας. Η συνεύρεση με τους Hakki Brothers ήταν ένα πρωτότυπο project κλειστού τύπου συναυλίας που ο καθένας μπορεί να ακούσει φορώντας τα ακουστικά σε υψηλή ποιότητα και απόδοση ήχου.
• Ως καλεσμένος σολίστας στο κρατικό κανάλι TRT της Τουρκίας, στην εκπομπή του γρηγορότερου καταγεγραμμένου βιολίστα στον κόσμο Muhammed Yildirir
• Ως καλεσμένος σε άλλη εκπομπή του κρατικού καναλιού TRT της Τουρκίας
Ελάτε, πάμε μια βόλτα μέχρι την Κωνσταντινούπολη να γνωρίσουμε τον Ανδρέα Σαραντίδη, τον Έλληνα που διδάσκει μπουζούκι στους Τούρκους…
• Πώς βρέθηκε από την Ελλάδα στην Κωνσταντινούπολη ο Ανδρέας; Να διδάσκει μουσική και όχι μόνο;
«Η πρώτη μου επαφή με την Κωνσταντινούπολη ήταν μετά από μία πρόταση που είχα το 2014 να συμμετέχω σε τουρκική ορχήστρα σε πρόγραμμα για το πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν, για μία νύχτα.
Το καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς του 2015 μου ξανάγινε μία πρόταση να πάω στην Αλικαρνασσό, το σημερινό Bodrum με την ίδια ορχήστρα για την καλοκαιρινή περίοδο, να συμμετέχω σε κάποιες εμφανίσεις και δέχτηκα.
Τελειώνοντας την καλοκαιρινή σεζόν μού έγινε αυτομάτως πρόταση να δουλέψω στην Κωνσταντινούπολη για όλο το 2015.
Εκεί ουσιαστικά ξεκίνησε η συνεργασία μου με μία τουρκική ορχήστρα σε ελληνοτουρκικό πρόγραμμα, αλλά και μία συνεργασία με τη λαϊκορεμπέτικη ορχήστρα Cafe Aman İstanbul.
Στις αρχές του 2016 μετά από λίγους μήνες τα περιστατικά τρομοκρατικών επιθέσεων με έφεραν σε δύσκολη θέση και αναγκάστηκα να φύγω από την πόλη και να διακόψω τη συνεργασία διότι φοβήθηκα, παρόλα αυτά κράτησα τις επαφές.
Αλλά ο μεγαλύτερος σύνδεσμος και ο σημαντικότερος λόγος, ο οποίος με κράτησε σε επαφή με την Κωνσταντινούπολη ήταν η γυναίκα μου, την οποία γνώρισα το 2015 μετά από λίγους μήνες συνεργασίας στην επιχείρηση που δούλευα.
Όταν η ομογένεια της Πόλης, οι κοινότητες της Πόλης έμαθαν το όνομά μου και μετά τη συνεργασία μου με την λαϊκοπολιτικορεμπέτικη ορχήστρα Cafe Aman İstanbul, ήρθαν και οι υπόλοιπες προτάσεις, τις οποίες δυστυχώς εκείνη την εποχή δεν μπορούσα να υλοποιήσω.
Το 2019-2020 την εποχή της πανδημίας εκδίδω το βιβλίο μου μέθοδος μπουζουκιού στα τουρκικά και στα ελληνικά είναι και το πρώτο στην ιστορία της τουρκικής μουσικής, ένας Έλληνας να συγγράφει βιβλίο μεθόδου μουσικής για ένα όργανο ξένης κουλτούρας, παρόλα αυτά πολύ κοντινής με της τουρκικής, στη γλώσσα τους αλλά και στα ελληνικά φυσικά.
Η πρώτη έκδοση βγήκε σε συνεργασία με το Ζωγράφειο λύκειο Κωνσταντινουπόλεως και του Γιάννη Δεμιρτζόγλου και μετά τη γρήγορη εξάντλησή του επανεκδόθηκε σε συνεργασία με την κοινότητα Ταταούλων Αγίου Δημητρίου Κωνσταντινουπόλεως και τη στήριξη του Δημήτριου Ζώτου, διευθυντή της Πατριαρχικής Μεγάλης του Γένους Σχολής.
Αυτό ήταν και ο λόγος που μαθεύτηκε γρηγορότερα το όνομά μου μέσω του βιβλίου και μου έδωσε τη δυνατότητα να ξεκινήσω να διδάσκω σε ελληνόπουλα της Κωνσταντινούπολης αλλά και σε πολλούς Τούρκους που αγαπούν την ελληνική μουσική και κουλτούρα».
«Η ισχυρή και σημαντική φιλία μου με τον Evrim Atesler»
– Τι σημαίνει για εσένα η έκδοση του βιβλίου «BUZUKIST» και ποια είναι η αποδοχή του από τον κόσμο; Επίσης, ποια ήταν η αφορμή για να βγει αυτό το βιβλίο;
«Η ιδέα της συγγραφής του «BUZUKİST» (Buzuk-İstanbul δηλαδή το μπουζούκι στην Κωνσταντινούπολη) γεννήθηκε σε μία δύσκολη εποχή στην αρχή της πανδημίας, παράλληλα και σε δική μου δύσκολη στιγμή εν μέσω της πανδημίας.
Για μένα λειτούργησε σαν φάρμακο γι’ αυτή την περίοδο και τα αποτελέσματα δικαίωσαν την προσπάθειά μου πιστεύω. Μέσω της συγγραφής αυτού του βιβλίου δημιούργησα μία πολύ ισχυρή και σημαντική φιλία με τον σημερινό συνεργάτη Evrim Atesler, έναν φιλέλληνα μουσικό Τούρκο από την Σμύρνη, με τον οποίον γνωριστήκαμε ιντερνετικά, και μέχρι σήμερα μας δένουν πολύ σημαντικές στιγμές μουσικά αλλά και φιλικά.
Ο Evrim ήταν ο άνθρωπος ο οποίος με βοήθησε να μεταφράσουμε σωστά με τον δικό μου τρόπο, σαν να μιλάω εγώ τη μέθοδο στην τουρκική γλώσσα, όπως επίσης και στα σχεδιαστικά του βιβλίου λόγω της επαγγελματικής του εμπειρίας.
Μέσα από αυτό το μικρό ταξίδι καταφέραμε να δεθούμε σαν άνθρωποι και σαν μουσικοί και για αυτό είμαι ευγνώμων που τον έχω γνωρίσει.
Η αποδοχή του κόσμου ήταν άμεση, γι’ αυτό και η πρώτη έκδοση του βιβλίου εξαντλήθηκε μέσα σε ενάμιση μήνα και αναγκαστήκαμε να κάνουμε επανέκδοση, γιατί υπήρχε μεγάλη ζήτηση.
Η αφορμή έκδοσης αυτού του βιβλίου πέραν της ανάγκης μου να εκφραστώ, ήταν γιατί καταλάβαινα ότι στην τουρκική μουσική ενώ χρησιμοποιείται το μπουζούκι από Τούρκους μουσικούς σε συναυλίες όπως επίσης και στη δισκογραφία, κανείς δεν κατείχε τη σωστή τεχνική του οργάνου, γιατί ουσιαστικά κανείς δεν μπορούσε να επικοινωνήσει μαζί τους στη δική τους γλώσσα.
Όλοι όσοι έχουν προμηθευτεί το βιβλίο οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν ξεκινήσει και μαθήματα μπουζουκιού, και με ευχαριστούν πρώτα από όλα γιατί προσπάθησα να γράψω την τεχνική στη δική τους γλώσσα για να το καταλάβουν, άρα για μένα ο στόχος επετεύχθη».
«Δείχνουν μεγάλο σεβασμό, θεωρούν την ελληνική μουσική θησαυρό»
• Έλληνας μουσικοδιδάσκαλος στην Κωνσταντινούπολη να διδάσκει μπουζούκι σε Τούρκους; Πώς θα περιέγραφες αυτή τη σχέση;
«Οι Τούρκοι γενικά γνωρίζουν για την ελληνική μουσική ιστορία και κουλτούρα μας, την εποχή με τα Σμυρνέϊκα, λαϊκό, ρεμπέτικα, πολίτικα μέχρι και την εποχή του Ζορμπά.
Αγαπούν αυτό το είδος, έχουν μεγάλο σεβασμό και το δείχνουν ανοιχτά σε όποιον Έλληνα μουσικό επισκέπτεται την Κωνσταντινούπολη και συνεργάζεται μαζί τους, όπως μεγάλο σεβασμό δείχνουν στον οποιονδήποτε δάσκαλο, οποιασδήποτε ειδικότητας.
Θεωρούν την ελληνική μουσική θησαυρό, με ποιότητα, αληθινή κουλτούρα ζωντανή κουλτούρα και έναν άμεσο τρόπο να τους συνδέει με την Ελλάδα.
Η σχέση μου μαζί τους είναι εξαιρετικά καλή σε όλα τα επίπεδα και εγώ πλέον γνωρίζω τη δική τους γλώσσα και μπορώ να συνεννοούμαι μαζί τους και να με καταλαβαίνουν και οι ίδιοι.
Εξαιτίας του βιβλίου που είναι γραμμένο και στις δύο γλώσσες πολλοί μαθητές ξεκίνησαν να μαθαίνουν ελληνικά, δηλαδή σαν να εμπνεύστηκαν και οι ίδιοι από το βιβλίο αυτό».
• Έχεις αντιμετωπίσει δυσκολίες λόγω της καταγωγής σου;
«Οι Έλληνες της Πόλης πλέον είναι η μικρότερη σε αριθμό μειονότητα που ζει εδώ, παρόλα αυτά σε όποιο σημείο της και να κοιτάξεις θα δεις ελληνικό στοιχείο, θα νιώσεις οικεία σαν να βρίσκεσαι στην Ελλάδα, σε αγκαλιάζει η πόλη παρά την έντονη ενέργεια της, που πολλές φορές σε παρασέρνει με την πολυπληθυσμικότητά της. Σε αυτό το κομμάτι ένιωσα άνετα και δεν αντιμετώπισα προσωπικές δυσκολίες.
Όσον αφορά τις σχέσεις μου με τους Τούρκους. από την πρώτη στιγμή που ήρθα στην Κωνσταντινούπολη δεν ένιωσα ή μάλλον δεν με άφησαν να νιώσω άβολα ούτε μία στιγμή, απεναντίας με βοηθήσανε σε όλα τα επίπεδα γλωσσικά και μη».
«Παίζουμε και τραγουδάμε το ρεπερτόριο που αγαπάμε»
• Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη…Τι συναισθήματα θα νιώσει κάποιος αν σας ακούσει και κάνει «Αυτό το ταξίδι στη γεωγραφία του Αιγαίου» όπως λέτε στις αναρτήσεις στα social media;
Ο Ανδρέας εκτός από τα μαθήματα μπουζουκιού δραστηριοποιείται και σε άλλους τομείς καλλιτεχνικά. Θα ήθελες να μας μιλήσεις για αυτό;
«Το project αυτό ξεκίνησε με τον Evrim πριν δυο χρόνια, συμμετείχα σε μεγάλες συναυλίες στο μέγαρο μουσικής της Σμύρνης «Ahmet Adnan Saygun», για τα 100 χρόνια ανταλλαγής Ελλήνων και Τούρκων δεύτερης και τρίτης γενιάς, ελληνικό ρεπερτόριο εποχής μετά το 1920, κυρίως Σμυρνέϊκο και ρεμπέτικο.
Σκεφτήκαμε να συνεχίσουμε δημιουργώντας το Rebeduo, ένας Έλληνας κι ένας Τούρκος με μπουζούκι παίζοντας κοινά και όχι μόνο τραγούδια με ιστορία.
Σήμερα, το παρουσιάζουμε στην επιχείρηση που ξεκίνησα όταν πρωτοήρθα. Συναισθήματα συγκίνησης, θαυμασμού και χαράς ή όλα μαζί με μια λέξη συναισθήματα χαρμολύπης.
Το ευχαριστιέμαι από όλες τις απόψεις, γιατί παίζουμε και τραγουδάμε το ρεπερτόριο που αγαπάμε και έχουμε και την ανάλογη αποδοχή στον κόσμο που έρχεται να μας ακούσει, οι οποίοι ξέρουν και τα τραγούδια να τραγουδάνε αλλά συγχρόνως και να τα χορεύουν γιατί είναι μαθητές ελληνικών χορών, λαϊκών και παραδοσιακών. Οπότε καταλαβαίνεις ότι το κλίμα είναι υπέρ του δεόντως φιλικό, ζεστό και οικείο.
Καλλιτεχνικά συμμετέχω στην ορχήστρα μιας πασίγνωστης Τουρκάλας τραγουδίστριας, της Ziynet Sali, γνωστής από τις επανεκτελέσεις ελληνικών επιτυχιών στην Τουρκία και ηχογραφήσεις μπουζουκιών για δίσκους τουρκικού ρεπερτορίου για Τούρκους σολίστες.
Σύνθεση δικού μου τραγουδιού σε συνεργασία με Τουρκάλα στιχουργό και ερμηνεύτρια και έναρξη στην Τουρκική δισκογραφία με προσωπικό άλμπουμ. Επίσης συμμετέχω στη θεατρική ομάδα του εκδοτικού ελληνικού οίκου Ιστός, σαν μουσικός σε θεατρικά έργα και παραστάσεις-προβολές.
Στον εκδοτικό οίκο για το 2024 ανοίξαμε το μουσικό εργαστήρι εκμάθησης μπουζουκιού «Buzuki Atölyesi İstos», όπου μαθητές έχουν τη δυνατότητα να μάθουν για το μπουζούκι μέσω της μεθόδου εκμάθησης, στην οποία έχω συγγράψει.
Συμμετοχή σε ταινία ντοκιμαντέρ που αφορά την εποχή της ανταλλαγής μετά το 1922. Συμμετοχή σε γιορτινά event των ελληνικών κοινοτήτων της Πόλης».
«Ο Γιώργος Ζαμπέτας και το μοναδικό ηχόχρωμα του μπουζουκιού»
– Γιατί το μπουζούκι και όχι κάποιο άλλο όργανο;
«Το μπουζούκι ήταν η πρώτη μου επιλογή 7,5 χρονών παιδί βλέποντας τον Γιώργο Ζαμπέτα εμπνεύστηκα από αυτόν. Δοκίμασα να παίξω και άλλα όργανα όπως πιάνο και κιθάρα και άλλα έγχορδα.
Πρώτη θέση στην καρδιά μου ήταν το μπουζούκι και το μοναδικό του ηχόχρωμα παγκοσμίως, ένα ηχόχρωμα που ταιριάζει στις μουσικές όλων των εποχών αλλά και όλων των χωρών με όλα τα είδη».
– Τελικά μοιάζει η διασκέδαση των Ελλήνων και των Τούρκων; Ακόμη και στο ύφος των τραγουδιών;
«Η διασκέδαση Ελλήνων και Τούρκων είναι απολύτως η ίδια, περισσότερες ομοιότητες και ίσως καμία διαφορά, σε όλα τα είδη της μουσικής κλασσική, λαϊκή, έντεχνη, ποπ, ροκ κτλ.».
-Την Κωνσταντινούπολη πώς θα τη χαρακτήριζες σαν πόλη;
«Δεν θα μπορούσα να χαρακτηρίσω με μία λέξη, με μία πρόταση ή ακόμη γράφοντας ένα ολόκληρο κείμενο τα συναισθήματα που έχω για την Πόλη, ιδίως όταν συνηθίσεις και τη μάθεις, την καταλάβεις, την αποδεχτείς. Σε παρασέρνει κυριολεκτικά με την ενέργεια της σε όλα τα επίπεδα προσωπικά και επαγγελματικά αρκεί και πάλι λέω να την αποδεχτείς ως έχει.
Την Πόλη την αγαπώ υπέρ του δέοντος!».
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ