Σήμερα (8/2) συμπληρώνονται 44 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου Νίκου Ξυλούρη, του «Αρχάγγελου της Κρήτης», που έφυγε από τη ζωή στην ακμή της καριέρας του, σε ηλικία μόλις 44 ετών.
Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου του 1936 στα Ανώγεια και προέρχεται από μουσική οικογένεια με πολλούς λυράρηδες. Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της κρητικής μουσικής, Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης) και Γιάννης Ξυλούρης (Ψαρογιάννης).
Ξεκίνησε την καριέρα του από την Κρήτη, ηχογραφώντας τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Μια μαυροφόρα που περνά» το 1958. Οι Κρητικοί ξεκίνησαν να τον αποδέχονται και έτσι ηχογραφεί και άλλα τραγούδια, με τη φήμη του να μεγαλώνει συνέχεια.
Η αναγνώριση στην Αθήνα ήρθε το 1969, όταν και ηχογράφησε τον δίσκο «Ανυφαντού». Καθοριστική ήταν η γνωριμία του με τον σκηνοθέτη Ερρίκο Θαλασσινό, ο οποίος αποφάσισε να τον συστήσει στον Γιάννη Μαρκόπουλο και έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή συνεργασία, με τον δίσκο Χρονικό και τα «Ριζίτικα». Παράλληλα, γνωρίστηκε με τον διευθυντή της δισκογραφικής εταιρίας COLUMBIA και έγιναν κουμπάροι.
Το 1971 ο Ξυλούρης ξεκίνησε να εμφανίζεται μαζί με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στην μπουάτ «Λήδρα» και η φωνή του άρχισε σιγά σιγά να γίνεται ένα από τα σύμβολα της αντίστασης κατά της χούντας.
Το θρυλικό «Μεγάλο μας Τσίρκο»
Το καλοκαίρι του 1973 η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος ανεβάζουν στο θέατρο το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, το «Μεγάλο μας τσίρκο».
Ο Ξυλούρης εμφανίστηκε στο θεατρικό σανίδι τραγουδώντας σε μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου. Είχε τον ρόλο του ντελάλη και με τη φωνή του ξεσήκωνε τον κόσμο, που έκανε ουρές για ένα εισιτήριο. Σημειώνεται ότι το προσωνύμιο «Αρχάγγελος» του το είχε δώσει η Τζένη Καρέζη, αφού κάθε φορά που ανέβαινε στη σκηνή να τραγουδήσει έλεγε πως «αυτός ο άνθρωπος είναι μαγικός… Έχει μια αρχαγγελική μορφή…»
Η ασθένεια και το πρόωρο τέλος
Στην ακμή της καριέρας του, τον Μάιο του 1979, ο Νίκος Ξυλούρης αντιλήφθηκε ότι έχει καρκίνο και πιο συγκεκριμένα όγκο στους πνεύμονες με μετάσταση στον εγκέφαλο.
Μεταβαίνει στο «Μεμόριαλ» της Νέας Υόρκης για να χειρουργηθεί και επιστρέφει στην Αθήνα, μετά από αλλεπάλληλες επεμβάσεις, στις αρχές Αυγούστου.
Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, σε «συναυλία αγάπης», που διοργανώνει για εκείνον ο Σταύρος Ξαρχάκος στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, με στόχο την κάλυψη των εξόδων της νοσηλείας του, 25.000 άνθρωποι τραγουδούν και προσεύχονται για να γίνει καλά.
Τον Δεκέμβριο πηγαίνει για μία εβδομάδα στο «Μεμόριαλ», ωστόσο έχει εξανεμιστεί κάθε ελπίδα.
Τελικά έχασε τη μάχη στο αντικαρκινικό νοσοκομείο Πειραιώς στις 8 Φεβρουαρίου 1980, σε ηλικία μόλις 43 χρονών. Με τη φωνή και το ήθος του σημάδεψε τα χρόνια της χούντας, την αντίσταση σε αυτήν, αλλά και τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Όπως ο ίδιος έλεγε μετά τη μεταπολίτευση, αναφερόμενος στους ανθρώπους της μουσικής βιομηχανίας «εγώ τους ίδιους ανθρώπους έβλεπα να κανονίζουν επί χούντας, τους ίδιους βλέπω και τώρα». Είναι ενταφιασμένος στο πρώτο νεκροταφείο Αθηνών.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ