Στις επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη των περασμένων ετών έχουν χρησιμοποιηθεί και κάποια οχήματα μετακίνησης των αστροναυτών στην επιφάνεια του φυσικού μας δορυφόρου – οχήματα που έμοιαζαν με τα μικρά αυτοκινητάκια που χρησιμοποιούνται στα γήπεδα του γκολφ.
Τα τελευταία χρόνια και ενόψει των επανδρωμένων αποστολών που σχεδιάζονται να γίνουν στη Σελήνη ξανά διάφορες εταιρείες έχουν παρουσιάσει μια σειρά από οχήματα μεταφοράς ανθρώπων και φορτίων, κάθε ένα από τα οποία ξεχωρίζει για τις δυνατότητες που προσφέρει στους αστροναύτες για όσο το δυνατόν πιο μεγάλης διάρκειας χρήσης και παραμονής σε αυτά, παρέχοντας ταυτόχρονα όσο το δυνατόν μεγαλύτερη άνεση και ασφάλεια σε αυτούς.
Η νεοφυής εταιρεία Venturi Astrolab στην Καλιφόρνια παρουσίασε τη δική της πρόταση για ένα σεληνιακό όχημα η οποία σίγουρα ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα αντίστοιχα οχήματα από άποψη σχεδιασμού…
Το όνομά του είναι FLEX (Flexible Logistics and Exploration) και μοιάζει με ένα τεράστιο… παιδικό καροτσάκι, ωστόσο διευκολύνει σύμφωνα με τους δημιουργούς του τους αστροναύτες να συλλέγουν γρήγορα και εύκολα δείγματα εδάφους και πετρωμάτων καθώς μετακινούνται στην επιφάνεια της Σελήνης.
Δεδομένης της εκπεφρασμένης επιθυμίας όχι μόνο της NASA, αλλά και της Κίνας και της Ρωσίας για δημιουργία βάσεων στη Σελήνη εντός ακόμη και της δεκαετίας, η Venturi Astrolab δηλώνει ότι τα οχήματα της μπορούν να παρέχουν εκτός από ερευνητικές και υπηρεσίες ταξί ή ακόμη και κούριερ, γι’ αυτό όπως ανακοίνωσε θα ξεκινήσει την παραγωγή ενός μεγάλου αριθμού των οχημάτων της για να είναι στη διάθεση των διαστημικών υπηρεσιών.
Αξίζει να σημειωθεί πως το FLEX μπορεί αν χρειαστεί να μετατρέπεται σε αυτόνομο όχημα που ελέγχεται από κάποιον απομακρυσμένο χειριστή, ενώ έχει και σύστημα ημιαυτόνομης κίνησης και μπορεί να κάνει μόνο του μανούβρες όπου χρειαστεί.
«Θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα των τοπικών μεταφορών».
Σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Astrolab, Jaret Matthews, ο στόχος του FLEX, και της Astrolab, είναι να αξιοποιήσει την ανανεωμένη παγκόσμια ώθηση για την αποστολή ανθρώπων πίσω στο φεγγάρι.
Επί του παρόντος, η NASA εργάζεται για να στείλει την πρώτη γυναίκα και το πρώτο έγχρωμο άτομο στο φεγγάρι μέσω του προγράμματος Artemis της διαστημικής υπηρεσίας, με εταιρείες όπως η SpaceX και η Blue Origin να αναπτύσσουν τα δικά τους αεροσκάφη που μπορούν να μεταφέρουν ανθρώπους στη σεληνιακή επιφάνεια.
Παράλληλα, διάφορες εμπορικές εταιρείες όπως η Astrobotic και η Intuitive Machines κατασκευάζουν ρομποτικά σεληνιακά προσεδάφια που θα μεταφέρουν φορτίο στο φεγγάρι.
Όπως σημειώνει ο Matthews, «ελπίζω τα FLEX rovers να είναι εκεί ψηλά όταν αυτή η προσπάθεια πραγματικά απογειωθεί».
«Εταιρείες όπως η SpaceX και η Blue Origin λύνουν το πρόβλημα των μεταφορών μεγάλων αποστάσεων και θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα των τοπικών μεταφορών — και τελικά να θέσουμε τα πρότυπα για τη σεληνιακή επιμελητεία», δήλωσε ο Matthews.
Ο ίδιος έχει μακρά ιστορία συνεργασίας με ρόβερ, καθώς ξεκίνησε την καριέρα του στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA, όπου εργάστηκε στα δύο ρόβερ, το Spirit και το Opportunity, που εκτοξεύτηκαν στον Άρη το 2003.
Στη συνέχεια μετακόμισε στην SpaceX, όπου εργάστηκε στο διαστημόπλοιο Crew Dragon της εταιρείας και στην τεχνολογία που χρειαζόταν για να το συνδέσει με τον ISS, ενώ πλέον έφερε την τεχνογνωσία του στη νέα του εταιρεία, Astrolab, την οποία ξεκίνησε με τους συνιδρυτές του τον Ιανουάριο του 2020.
Η Astrolab έχει ήδη κατασκευάσει ένα πρωτότυπο πλήρους μεγέθους του FLEX, το οποίο η εταιρεία δοκίμασε πρόσφατα στην έρημο της Καλιφόρνια κοντά στην Κοιλάδα του Θανάτου, περίπου πέντε ώρες από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στο Hawthorne.
Ο πρώην αστροναύτης Chris Hadfield, ο οποίος συμμετέχει στο συμβουλευτικό συμβούλιο της Astrolab, πήρε ακόμη και το ρόβερ για μια περιστροφή και πρόσφερε συμβουλές για το πώς έχει αποδειχθεί ο σχεδιασμός του οχήματος.
Η Αstrolab χρησιμοποίησε το FLEX για να παραλάβει και να παραδώσει ωφέλιμα φορτία, καθώς και να δημιουργήσει ένα κατακόρυφο ηλιακό πάνελ — μια κρίσιμη τεχνολογία που απαιτείται για την τροφοδοσία του διαστήματος και που οι μελλοντικοί σεληνιακόι αστροναύτες πιθανότατα θα χρειαστεί να ρυθμίσουν για να παραμείνουν μακροπρόθεσμα στο φεγγάρι.
Η Astrolab θέλει το FLEX να μπορεί να μεταφέρει όσο το δυνατόν περισσότερο φορτίο, γι’ αυτό η εταιρεία προχώρησε στην αρθρωτή σχεδίαση.
Ο Matthews το παρομοιάζει με τον τρόπο κατασκευής των εμπορευματοκιβωτίων αποστολής εδώ στη Γη με ορισμένα διεθνή πρότυπα, ενώ ελπίζει ότι κάποια μέρα θα δημιουργήσουμε ένα παρόμοιο πρότυπο για το φορτίο στο φεγγάρι.
«Όλα αυτά τα εμπορευματοκιβώτια κινούνται απρόσκοπτα στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού και είναι ένα πραγματικά αποτελεσματικό μοντέλο όπου ολόκληρη η υποδομή έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί μαζί. Έτσι πιστεύουμε ότι αυτή η προσέγγιση έχει νόημα να εφαρμοστεί στο φεγγάρι και τον Άρη», δήλωσε ο ίδιος.
«Πρέπει να αντιμετωπίζει όλα τα είδη περιβαλλοντικών ζητημάτων»
Ο Matthews λέει ότι έμαθαν πολλά από τις επιτόπιες δοκιμές του πρωτοτύπου FLEX. Τελικά, ωστόσο, το πρωτότυπο είναι κατασκευασμένο για το έδαφος της Γης, επομένως ο εξοπλισμός είναι πολύ πιο «τολμηρός» από ό,τι για ένα σεληνιακό περιβάλλον, το οποίο έχει το ένα έκτο της βαρύτητας του πλανήτη μας.
Η εταιρεία λέει ότι το τελικό rover θα πρέπει να ζυγίζει περίπου 1.100 λίβρες, ή 500 κιλά, και θα κατασκευαστεί ειδικά για το σεληνιακό έδαφος. «Θέλουμε το υλικό να είναι εξαιρετικά στιβαρό, ώστε να μπορείς ουσιαστικά να οδηγείς σαν να το έκλεψες και να μην χρειάζεται να ανησυχείς», λέει ο Matthews.
Τα σεληνιακά ρομπότ πρέπει να αντιμετωπίσουν όλα τα είδη περιβαλλοντικών ζητημάτων, όπως: Β. υψηλότερη ακτινοβολία και η επίφοβη νύχτα του φεγγαριού, μια περίοδος δύο εβδομάδων όπου το φεγγάρι βυθίζεται στο σκοτάδι και οι θερμοκρασίες μπορεί να πέσει κάτω από τους -208 βαθμούς Φαρενάιτ ή τους -130 βαθμούς Κελσίου.
Η Astrolab ισχυρίζεται ότι το FLEX θα έχει μόνωση και “αρκετή εσωτερική χωρητικότητα μπαταρίας” ώστε το rover να αντέχει 100 έως 300 ώρες νύχτας στο νότιο πόλο της Σελήνης και να παραμένει ζεστό.
Μόλις ο ήλιος ανατείλει ξανά, τα εξωτερικά ηλιακά συστήματα του FLEX αρχίζουν να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από το φως.
Όταν ολοκληρωθεί, το FLEX φέρεται να είναι σε θέση να εκτοξεύει πολλαπλούς τύπους πυραύλων και προσγειωμένων.
Ο Matthews αναφέρει την start-up Astrobotic’s Peregrine Lander, η οποία πρόκειται να εκτοξευθεί φέτος και να μεταφέρει ένα rover της NASA στη Σελήνη, ως πιθανό όχημα για το FLEX. Η εταιρεία δεν λέει πόσο θα κοστίσει το FLEX, αλλά ο Matthews λέει ότι το μακροπρόθεσμο σχέδιο είναι να χρεώσει για τις υπηρεσίες των rovers και όχι για κάθε μεμονωμένο όχημα.
«Θέλουμε να γίνουμε η UPS, η FedEx και η Uber του φεγγαριού», λέει.
Οι συζητήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει με τη NASA, η οποία ζήτησε πέρυσι από τις εταιρείες να αναπτύξουν σχέδια για ένα «σεληνιακό όχημα παντός εδάφους» που θα μπορούσε να μεταφέρει μελλοντικούς αστροναύτες της Άρτεμις στον νότιο πόλο της Σελήνης.
Η Astrolab έχει επίσης προσεγγίσει πιθανούς πελάτες, συμπεριλαμβανομένου του SpaceX, της οποίας τα κεντρικά γραφεία βρίσκονται δίπλα στο Astrolab στο Hawthorne.
Με ένα κέντρο ελέγχου αποστολής που έχει ήδη κατασκευαστεί και έναν θάλαμο θερμικού κενού για δοκιμές, η Astrolab σχεδιάζει να στείλει τα πρώτα της ρόβερ FLEX και να τα δοκιμάσει στη σεληνιακή επιφάνεια τα επόμενα χρόνια πριν φτάσουν οι αστροναύτες.
«Ο χρόνος των αστροναυτών είναι ο πιο πολύτιμος πόρος στον κόσμο και η ασφάλεια είναι πρωταρχικό μέλημα, επομένως θέλετε να μπορείτε να κάνετε όσο το δυνατόν περισσότερα με τα ρομπότ όταν απουσιάζει», λέει ο Matthews.
Και είναι πολύ πιθανό ότι θα περάσει λίγος χρόνος μέχρι οι αστροναύτες να επιστρέψουν στην επιφάνεια της Σελήνης.
Η NASA μετέθεσε πρόσφατα την ημερομηνία της πρώτης προσεδάφισής της για το Artemis για το 2025, αν και οι εξεταστές της διαστημικής υπηρεσίας λένε ότι μια προσγείωση το 2026 είναι πιο ρεαλιστική – γεγονός που δίνει στην Astrolab ακόμα περισσότερο χρόνο για να βάλει το FLEX σε λειτουργία στη σεληνιακή επιφάνεια.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ