Τα Χριστούγεννα έφτασαν και τα γιορτινά ελληνικά έθιμα είναι γνωστά, από τα κάλαντα μέχρι και τα φαγητά, με τους μεγαλύτερους να προσπαθούν να τα τηρήσουν και να τα μάθουν στους νεότερους. Πόσο διαφορετικά είναι όμως τα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Κύπρου σε σχέση με την Ελλάδα;
Τα Χριστούγεννα στην Κύπρο είναι η πιο σημαντική γιορτή του χρόνου και όλοι οι χριστιανοί γιορτάζουν την γέννηση του Ιησού Χριστού.
Φυσικά, Χριστούγεννα σημαίνει οικογένεια και στιγμές, ίσως και αναπλήρωση αυτών που μέσα στο χρόνο δεν πρόλαβαν να τις ζήσουν…
Ακόμη, ο στολισμός του δέντρου και οι παρασκευές για τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες είναι ένα έθιμο που διατηρεί τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος και δεν υπάρχει περίπτωση να φύγεις από σπίτι Κύπριου/ας χωρίς να σε κεράσει ένα από αυτά!
Παραμονή και ανήμερα Χριστουγέννων
Αρχικά, από την παραμονή των Χριστουγέννων, όλες οι νοικοκυρές ζυμώνουν κουλούρια κούμουλα και χριστόψωμα για τη γέννηση του Χριστού, ενώ τα παιδιά λένε τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι.
Τα κάλαντα στην Κύπρο όμως είναι λίγο διαφορετικά, καθώς δεν είναι τόσα πολλά τα παιδιά που θα τηρήσουν το έθιμο. Στην Ελλάδα είναι πιο συχνό το φαινόμενο και ακόμη κι αν δεν φτάσουν μέχρι την πόρτα σου, σίγουρα θα τα ακούσεις από την διπλανή ή την απέναντι. Στην Κύπρο αν και υπάρχει ως έθιμο, σπάνια θα ακουστούν οι παιδικές φωνούλες από μακριά να ψάλλουν τα κάλαντα.
Την παραμονή της γιορτής οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τη γέμιση της γαλοπούλας. Την επόμενη μέρα μετά τη Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων, σε οικογενειακή ατμόσφαιρα, γύρω από το τραπέζι απολαμβάνουν όλοι μαζί το ζεστό τραχανά ή τη σούπα αυγολέμονο με κοτόπουλο. Και μέχρι το μεσημέρι η σούβλα χοιρινό και αρνί θα ’ναι έτοιμη, μαζί με πολλά άλλα παραδοσιακά φαγητά.
Η σούπα αυγολέμονο και ο τραχανάς είναι κάτι που στην Ελλάδα σίγουρα δεν θα έτρωγε κανείς την ημέρα των Χριστουγέννων, αφού τα κρέατα είναι το νούμερο 1 στην «λίστα».
Παραμονή και Πρωτοχρονιά
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, όλα τα παιδιά περιμένουν τον Αη Βασίλη να τους φέρει τα δώρα τους και αυτό το έθιμο παραμένει ακλόνητο μέχρι και σήμερα.
Όσον αφορά τις νοικοκυρές, παρασκευάζουν τη βασιλόπιτα και βάζουν μέσα νόμισμα για τον τυχερό της χρονιάς.
Τα Φώτα
Με βάση την παράδοση, πιστεύεται ότι έρχονται οι Καλικάντζαροι ή Σκαλαπούνταροι (στην κυπριακή διάλεκτο), τα γνωστά δαιμόνια που εξαφανίζονται με τον αγιασμό των Φώτων. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα.
Την παραμονή των Φώτων λοιπόν, οι νοικοκυρές φτιάχνουν «ξεροτίανα» λουκάνικα και λουκουμάδες.
Σύμφωνα με το έθιμο ρίχνουν τα «ξεροτίανα» πάνω στη στέγη του σπιτιού για να φύγουν οι καλικάντζαροι, τα πνεύματα που κυκλοφορούν τις νύχτες για να κλέψουν, φωνάζοντας «τιτσίν τιτσίν λουκάνικο μασσαίρι μαυρομάνικο να φάτε τζιαι να φύετε».
Κατά την ημέρα των Φώτων διατηρείται το έθιμο της «πουλουστρίνας». Τα παιδιά ζητούν από τους δικούς τους λεφτά για να τους ευχηθούν, λέγοντάς τους «Καλημέρα και τα Φώτα και την πουλουστρίνα πρώτα».
Την ημέρα των Φώτων, μετά την Θεία Λειτουργία, τελείται ο Μέγας Αγιασμός και στη συνέχεια στις παράλιες πόλεις γίνεται ο καθαγιασμός των υδάτων με τη ρίψη του Τιμίου Σταυρού στη θάλασσα ή στα ποτάμια και τις λίμνες. Πολλοί νέοι βουτάνε στα κρύα νερά για να βρουν τον Σταυρό και να λάβουν ξεχωριστή ευλογία.
Μπορεί να μην υπάρχουν μεγάλες διαφορές στα ήθη και τα έθιμα, όμως μερικά σίγουρα κάνουν εντύπωση και αν ακούσεις για αυτά μια φορά, σου μένουν αξέχαστα!
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ